Ανασκόπηση Ομπρέλας

Εισαγωγή

Η Ανασκόπηση Ομπρέλας (Umbrella Review) έχει αναφερθεί ως ένας από τους τέσσερις τύπους συστηματικών ανασκοπήσεων της «επόμενης γενιάς» μαζί με την προοπτική μετα-ανάλυση, τη μετα-ανάλυση με δεδομένα ατομικού επιπέδου και τη μετα-ανάλυση δικτύου, οι οποίες μπορούν να συμβάλουν στη διαμόρφωση μιας νέας μεθοδολογίας για την αξιόπιστη σύνθεση των ερευνητικών δεδομένων.

Ορισμός

Μια ανασκόπηση ομπρέλας συλλέγει και αξιολογεί συστηματικά πληροφορίες από πολλαπλές συστηματικές ανασκοπήσεις και μετα-αναλύσεις σε όλα τα κλινικά αποτελέσματα. Συνήθως, αφορά σε αμφιλεγόμενα ζητήματα, σε πεδία με πολλές μετα-αναλύσεις που παρουσιάζουν ασαφή στοιχεία ή σε τομείς με μεγάλο σφάλμα οι οποίοι δεν έχουν αξιολογηθεί συστηματικά. Στόχος είναι η αποτίμηση της αξιοπιστίας και της εγκυρότητας των επιδημιολογικών δεδομένων χρησιμοποιώντας ένα προκαθορισμένο σύνολο κριτηρίων και στατιστικών ελέγχων.

Σκοπός

Ο σκοπός μιας ανασκόπησης ομπρέλας δεν είναι να επαναλάβει τις διαδικασίες αναζήτησης, την αξιολόγηση της καταλληλότητας των μελετών ή την εκτίμηση του κινδύνου μεροληψίας και μετα-αναλύσεων που περιλαμβάνονται στις συστηματικές ανασκοπήσεις, αλλά να προσφέρει μια συνολική εικόνα των ευρημάτων για συγκεκριμένα ερωτήματα ή φαινόμενα. Σε αντίθεση με μια συστηματική ανασκόπηση ή μετα-ανάλυση που περιορίζεται σε μία θεραπευτική σύγκριση, μια ανασκόπηση ομπρέλας παρέχει μια ευρύτερη εικόνα πολλών θεραπειών, γεγονός που την καθιστά ιδιαίτερα χρήσιμη για την ενημέρωση οδηγιών και της κλινικής πρακτικής όταν πρέπει να ληφθούν υπόψη όλες οι διαθέσιμες επιλογές διαχείρισης.

Παροχές Ανασκόπησης

Η ανασκόπηση ομπρέλας προσφέρει ένα εύχρηστο μέσο στους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης ώστε να αποκτήσουν σαφή και ολοκληρωμένη κατανόηση ενός ευρέος φάσματος θεμάτων. Δεν αποτελεί έκπληξη ότι αυτού του τύπου οι ανασκοπήσεις, αν και πρόσφατα εμφανισμένες, αποκτούν ολοένα και μεγαλύτερη επιρροή στη βιοϊατρική βιβλιογραφία, καθώς αυξάνεται ο αριθμός τους και το περιεχόμενό τους αποτελεί έναν ελκυστικό τρόπο σύνοψης των ερευνητικών δεδομένων. Ανάλογα με το ερευνητικό ερώτημα, οι ανασκοπήσεις τύπου ομπρέλας μπορούν να συμπεριλάβουν συστηματικές ανασκοπήσεις και μετα-αναλύσεις μελετών παρατήρησης, παρεμβατικών μελετών ή μελετών Μεντελιανής τυχαιοποίησης, καλύπτοντας ένα εκτεταμένο φάσμα επιστημονικών περιοχών, μεταξύ των οποίων η διατροφή, η μαιευτική και γυναικολογία, η ψυχιατρική, η νευρολογία και η παθολογία.

Αξιολόγηση-Κριτήρια

Παρόλο που μέχρι σήμερα δεν υπάρχει επίσημη συμφωνία από αναγνωρισμένους οργανισμούς σχετικά με την αξιολόγηση της επιδημιολογικής εγκυρότητας των συσχετίσεων που προκύπτουν από τις ανασκοπήσεις ομπρέλας, έχει καθιερωθεί επανειλημμένα από εξειδικευμένες ερευνητικές ομάδες ένα σύστημα κατάταξης με βάση προκαθορισμένα κριτήρια. Σύμφωνα με αυτό, οι συσχετίσεις ταξινομούνται σε πέντε κατηγορίες. Οι πειστικές συσχετίσεις (Κατηγορία Ι) πληρούν κριτήρια όπως υψηλή στατιστική σημαντικότητα (p-value μικρότερο από 10^-6), μεγάλο αριθμό περιπτώσεων άνω των 1000 (ή 20.000 για συνεχείς εκβάσεις), απουσία υψηλής ετερογένειας (I^2 κάτω από 50%), διάστημα πρόβλεψης που δεν περιλαμβάνει τη μηδενική υπόθεση, καθώς και έλλειψη ενδείξεων για small study effect και excess significance bias. Οι ισχυρά πειστικές συσχετίσεις (Κατηγορία ΙΙ) χαρακτηρίζονται από p-value μικρότερο του 10^-6 στο μοντέλο τυχαίων επιδράσεων, αριθμό περιπτώσεων μεγαλύτερο από 1000 (ή 20.000 για συνεχείς εκβάσεις) και ύπαρξη τουλάχιστον μίας μεγάλης μελέτης με στατιστικά σημαντικά αποτελέσματα. Οι ενδεικτικά πειστικές συσχετίσεις (Κατηγορία ΙΙΙ) εμφανίζουν p-value μικρότερο από 0,001 και αριθμό περιπτώσεων μεγαλύτερο από 1000 (ή περισσότερους από 20.000 συμμετέχοντες για συνεχείς εκβάσεις). Οι ασθενείς συσχετίσεις (Κατηγορία IV) αντιστοιχούν σε p-value μικρότερο του 0,05 στο μοντέλο τυχαίων επιδράσεων, ενώ οι μη σημαντικές συσχετίσεις περιλαμβάνουν αποτελέσματα με p-value ίσο ή μεγαλύτερο του 0,05.

Συμπεράσματα

Συνοψίζοντας, είναι σημαντικό να υπογραμμιστεί ότι ο κύριος στόχος μιας ανασκόπησης ομπρέλας είναι να παρέχει μια ολοκληρωμένη επισκόπηση και αξιολόγηση της εγκυρότητας των ενδείξεων σε ένα συγκεκριμένο ερευνητικό θέμα, αξιοποιώντας όλες τις διαθέσιμες συστηματικές ανασκοπήσεις και μετα-αναλύσεις. Δεν αποσκοπεί στη σύνθεση νέων δεδομένων μέσω μετα-ανάλυσης ή μετασύνθεσης των ήδη υπαρχόντων αποτελεσμάτων, αλλά στη δημιουργία μιας έγκυρης και ευρείας εικόνας που μπορεί να καθοδηγήσει αποτελεσματικότερα την έρευνα, τις κατευθυντήριες οδηγίες και την κλινική πρακτική.