Κλίμακα Αντίληψης της Γονικής Αποδοχής-Απόρριψης [PARQ-Child 60]

Σκοπός Ερωτηματολογίου (κλίμακας)

Η Κλίμακα Μέτρησης της Αντίληψης της Γονικής Αποδοχής-Απόρριψης (PARQ-Child) στοχεύει στη διερεύνηση του τρόπου με τον οποίο τα παιδιά αντιλαμβάνονται τη συμπεριφορά των γονέων τους, κυρίως της μητέρας. Ειδικότερα, εξετάζει τον βαθμό στον οποίο τα παιδιά βιώνουν αποδοχή ή απόρριψη μέσω της καθημερινής γονικής συμπεριφοράς. Το εργαλείο αυτό απευθύνεται σε παιδιά ηλικίας 6 έως 12 ετών και χρησιμοποιείται από επαγγελματίες ψυχολόγους, ερευνητές και συμβούλους παιδικής και οικογενειακής υποστήριξης. Μετρά τη συναισθηματική σχέση του παιδιού με τον γονέα όπως την αντιλαμβάνεται το ίδιο το παιδί.

Ανάλυση Ερωτηματολογίου (κλίμακας)

Η κλίμακα κατασκευάστηκε από τον Ronald Rohner, στο πλαίσιο της Θεωρίας της Γονικής Αποδοχής-Απόρριψης (Parental Acceptance-Rejection Theory – PART). Δημιουργήθηκε το 1975 και έκτοτε έχει χρησιμοποιηθεί ευρέως σε παγκόσμιο επίπεδο. Η ελληνική προσαρμογή έγινε από τους Α. Δημητρίου και Π. Χριστοδουλίδη. Το ερωτηματολόγιο περιλαμβάνει 60 ερωτήσεις που αξιολογούν την αντίληψη του παιδιού για τη συμπεριφορά της μητέρας. Οι ερωτήσεις κατανέμονται σε τέσσερις υποκλίμακες: Στοργή/Βαλτωρικότητα (20 ερωτήσεις), Εχθρότητα/Επιθετικότητα (15 ερωτήσεις), Αδιαφορία/Παραμέληση (15 ερωτήσεις) και Ασαφής Απόρριψη (10 ερωτήσεις). Η ερωτηματολογία βασίζεται σε μορφή αυτοαναφοράς και αξιολογεί κατά πόσο οι συμπεριφορές των γονέων είναι αντιληπτές από το παιδί ως στοργικές ή απορριπτικές.

Βαθμολόγηση Ερωτήσεων

Η βαθμολόγηση γίνεται μέσω της άθροισης των τιμών των απαντήσεων ανά υποκλίμακα. Υψηλή βαθμολογία σε κάθε υποκλίμακα υποδηλώνει έντονη παρουσία του χαρακτηριστικού που μετρά η υποκλίμακα. Για παράδειγμα, υψηλή βαθμολογία στην υποκλίμακα Στοργής/Βαλτωρικότητας σημαίνει μεγάλη αντίληψη στοργής. Ωστόσο, για την εξαγωγή συνολικού δείκτη απόρριψης, η υποκλίμακα Στοργής αναστρέφεται αριθμητικά ώστε να ευθυγραμμιστεί με τις άλλες τρεις που εκφράζουν αρνητικές συμπεριφορές. Έτσι, το συνολικό σκορ προκύπτει από τις Εχθρότητα/Επιθετικότητα, Αδιαφορία/Παραμέληση, Ασαφή Απόρριψη και την αντιστραμμένη Στοργή, αποτυπώνοντας την συνολική αντίληψη απόρριψης.

Στατιστική Ανάλυση

Η στατιστική επεξεργασία της ελληνικής προσαρμογής έγινε σε δείγμα 220 παιδιών από την επαρχία Λεμεσού, ηλικίας 6 έως 12 ετών, με μέση ηλικία 9,5 έτη και περίπου ίση αναλογία αγοριών και κοριτσιών. Οι μέσες τιμές που καταγράφηκαν ανά υποκλίμακα ήταν: Στοργή/Βαλτωρικότητα 40,32 (μέγιστο 60), Εχθρότητα/Επιθετικότητα 23,03 (μέγιστο 45), Αδιαφορία/Παραμέληση 24,25 (μέγιστο 45) και Ασαφής Απόρριψη 15,85 (μέγιστο 30). Οι τιμές αυτές δίνουν τη δυνατότητα κατηγοριοποίησης των παιδιών σε επίπεδα χαμηλής, μέτριας ή υψηλής αντίληψης αποδοχής ή απόρριψης. Η ερμηνεία τους εξαρτάται από την κατανομή στο δείγμα, με υψηλές τιμές να υποδηλώνουν αυξημένη αντίληψη απόρριψης από τη μητέρα.

Εγκυρότητα Ερωτηματολογίου (κλίμακας)

Η εννοιολογική εγκυρότητα της κλίμακας τεκμηριώνεται μέσω παραγοντικής ανάλυσης και στατιστικών συσχετίσεων με συναφείς ψυχομετρικές μεταβλητές. Τα αποτελέσματα επιβεβαιώνουν ότι κάθε υποκλίμακα μετρά με συνέπεια τις προβλεπόμενες συμπεριφορές σύμφωνα με τη θεωρία PART. Η διακριτική ικανότητα της κλίμακας να διαφοροποιεί παιδιά με διαφορετικές εμπειρίες γονικής σχέσης ενισχύει την εσωτερική εγκυρότητα του εργαλείου.

Αξιοπιστία Ερωτηματολογίου (κλίμακας)

Η αξιοπιστία, όπως υπολογίστηκε με τον δείκτη εσωτερικής συνέπειας Cronbach’s alpha, έδειξε υψηλές τιμές για τις περισσότερες υποκλίμακες. Συγκεκριμένα, η Στοργή/Βαλτωρικότητα είχε α=0,89, η Εχθρότητα/Επιθετικότητα α=0,86, η Αδιαφορία/Παραμέληση α=0,79 και η Ασαφής Απόρριψη α=0,63. Οι τιμές αυτές καταδεικνύουν ικανοποιητική έως πολύ καλή αξιοπιστία του εργαλείου, ιδιαίτερα για τις πρώτες τρεις διαστάσεις.