Ερωτηματολόγιο Συχνότητας Κατανάλωσης Τροφίμων [FFQ-120]

Περιγραφή Ερωτηματολογίου

Το παρόν Ερωτηματολόγιο Συχνότητας Κατανάλωσης Τροφίμων (Food Frequency Questionnaire – FFQ) έχει σχεδιαστεί για να καταγράφει τις διατροφικές συνήθειες του ατόμου κατά τη διάρκεια των τελευταίων 12 μηνών. Περιλαμβάνει τρόφιμα και ροφήματα που απαντώνται συχνά στη μεσογειακή και ελληνική διατροφή. Ο συμμετέχων καλείται να δηλώσει τη συχνότητα κατανάλωσης κάθε τροφίμου, επιλέγοντας μία από τις εξής κατηγορίες: Ποτέ ή σχεδόν ποτέ, 1 έως 3 φορές τον μήνα, 1 φορά την εβδομάδα, 2 έως 4 φορές την εβδομάδα, 5 έως 6 φορές την εβδομάδα, 1 φορά την ημέρα, 2 έως 3 φορές την ημέρα, 4 ή περισσότερες φορές την ημέρα.

Στόχος

Σκοπός του ερωτηματολογίου είναι η καταγραφή και ποσοτική εκτίμηση της συχνότητας κατανάλωσης βασικών ομάδων τροφίμων από τον συμμετέχοντα, η αξιολόγηση της προσκόλλησης σε υγιεινά διατροφικά πρότυπα όπως η μεσογειακή διατροφή, καθώς και η διερεύνηση συσχετίσεων μεταξύ διατροφικών συνηθειών και δεικτών υγείας ή εμφάνισης χρόνιων νοσημάτων.

Ανάλυση και Χρήση Δεδομένων

Τα δεδομένα που συλλέγονται μετατρέπονται σε ημερήσιες ή εβδομαδιαίες ποσότητες βάσει της δηλωθείσας συχνότητας και της τυπικής μερίδας για κάθε τρόφιμο. Η ανάλυση περιλαμβάνει την ομαδοποίηση των τροφίμων σε διατροφικές κατηγορίες όπως φρούτα, λαχανικά, γαλακτοκομικά, κρέας, ψάρια, δημητριακά και λιπαρά. Μέσω μαθηματικών αλγορίθμων ή λογισμικού διατροφικής ανάλυσης, υπολογίζονται συνολικές θερμίδες, μακροθρεπτικά και μικροθρεπτικά συστατικά, καθώς και σύνθετοι διατροφικοί δείκτες όπως ο Δείκτης Μεσογειακής Διατροφής ή ο Δείκτης Υγιεινής Διατροφής. Τα δεδομένα μπορούν στη συνέχεια να ενταχθούν σε στατιστικά μοντέλα για την αξιολόγηση συσχετίσεων με δείκτες υγείας, βιοχημικά αποτελέσματα ή άλλες μεταβλητές.

Χρήση Δεδομένων

Τα αποτελέσματα του FFQ χρησιμοποιούνται ευρέως σε επιδημιολογικές μελέτες πληθυσμού για τη συσχέτιση διατροφικών προτύπων με την υγεία, στον σχεδιασμό και την παρακολούθηση διατροφικών παρεμβάσεων, σε μελέτες διατροφικής επιτήρησης και πολιτικής δημόσιας υγείας, καθώς και σε κλινικές μελέτες που αξιολογούν τη συμμόρφωση των συμμετεχόντων σε διατροφικές οδηγίες ή πρωτόκολλα.

Βαθμονόμηση

Η βαθμονόμηση του ερωτηματολογίου γίνεται μέσω πιλοτικής εφαρμογής σε αντιπροσωπευτικό δείγμα, και τα αποτελέσματα συγκρίνονται με εναλλακτικές μεθόδους καταγραφής της διαιτητικής πρόσληψης, όπως οι επαναλαμβανόμενες 24ωρες διαιτητικές ανακλήσεις (24-hour recall), τα τριήμερα ή επταήμερα διαιτητικά ημερολόγια, και οι βιοχημικοί δείκτες πρόσληψης (όπως επίπεδα βιταμινών ή λιπαρών οξέων στο αίμα). Η στατιστική αξιολόγηση της εγκυρότητας και της αξιοπιστίας του εργαλείου περιλαμβάνει τη χρήση συντελεστών συσχέτισης Pearson ή Spearman, συντελεστών επαναληψιμότητας, και γραφικών μεθόδων όπως τα διαγράμματα Bland-Altman.

Βιβλιογραφία

Katsouyanni K. et al. (1997). European Prospective Investigation into Cancer and Nutrition (EPIC): Validity and reproducibility of a food frequency questionnaire in Greek population. Public Health Nutrition, 1(1), 47–58.
Willett W. et al. (1985). Reproducibility and validity of a semiquantitative food frequency questionnaire. American Journal of Epidemiology, 122(1), 51–65.
Trichopoulou A. et al. (2003). Adherence to a Mediterranean diet and survival in a Greek population. New England Journal of Medicine, 348(26), 2599–2608.
Cade JE, et al. (2002). Development, validation and utilisation of food-frequency questionnaires – a review. Public Health Nutrition, 5(4), 567–587.