Κλίμακα Ελπίδας σε Ειδικούς Τομείς [DSHS-50]

Περιγραφή Κλίμακας

Η Εξειδικευμένη Κλίμακα Ελπίδας ανά Τομέα (Domain Specific Hope Scale – DSHS) είναι ένα ψυχομετρικό εργαλείο που αναπτύχθηκε για την αξιολόγηση της ελπίδας σε συγκεκριμένους τομείς της ζωής, αντί για μια γενική αίσθηση ελπίδας. Η κλίμακα αυτή βασίζεται στην ιδέα ότι η ελπίδα δεν είναι ομοιόμορφη σε όλους τους τομείς, αλλά μπορεί να διαφέρει ανάλογα με τις περιστάσεις και τις προσδοκίες του ατόμου σε κάθε τομέα (π.χ., επαγγελματική ζωή, υγεία, σχέσεις).
Σκέψη Διαδρομών (Pathways Thinking): Αναφέρεται στην ικανότητα του ατόμου να εντοπίζει τρόπους για να επιτύχει τους στόχους του.
Σκέψη Δράσης (Agency Thinking): Αναφέρεται στην εσωτερική παρακίνηση και την πεποίθηση ότι μπορεί να χρησιμοποιήσει αυτούς τους τρόπους για να επιτύχει τους στόχους του.

Ανάλυση Δεδομένων και Χρήση

Η DSHS χρησιμοποιείται συχνά σε ερευνητικά πλαίσια ή σε κλινικές αξιολογήσεις για τη μέτρηση του βαθμού ελπίδας που αισθάνονται τα άτομα σε συγκεκριμένους τομείς. Τα δεδομένα από αυτήν την κλίμακα αναλύονται συνήθως με ποσοτικές στατιστικές τεχνικές, όπως:
Μέτρηση Αξιοπιστίας: Χρήση του συντελεστή Άλφα του Cronbach για τον έλεγχο της εσωτερικής συνέπειας των δεδομένων.
Διερευνητική ή Επιβεβαιωτική Ανάλυση Παραγόντων (EFA/CFA): Για τη διερεύνηση της δομής των παραγόντων της κλίμακας, δηλαδή πόσο καλά τα στοιχεία σχετίζονται με τις διαστάσεις της ελπίδας (δράση και διαδρομές).
Συσχέτιση με Άλλες Ψυχολογικές Μεταβλητές: Εξέταση του πώς η ελπίδα ανά τομέα σχετίζεται με άλλες μεταβλητές, όπως η αυτοεκτίμηση, η ανθεκτικότητα, η κατάθλιψη ή το άγχος.
Αυτά τα δεδομένα μπορούν να βοηθήσουν στον εντοπισμό των τομέων της ζωής στους οποίους οι συμμετέχοντες αισθάνονται περισσότερη ή λιγότερη ελπίδα, καθώς και στη σύγκριση διαφορετικών δημογραφικών ομάδων.

Σκοπός

Ο κύριος στόχος της DSHS είναι η μέτρηση της ελπίδας σε συγκεκριμένους τομείς της ζωής και όχι σε γενικό επίπεδο. Συγκεκριμένα, η κλίμακα επιτρέπει:
Τη δημιουργία ατομικού προφίλ ελπίδας σε διάφορους τομείς.
Τη διαχείριση και ανάλυση διαφορών στην ελπίδα μεταξύ διαφορετικών περιοχών της ζωής.
Τη βελτίωση των παρεμβάσεων σε κλινικές ή συμβουλευτικές εφαρμογές, καθώς η ελπίδα θεωρείται κρίσιμη για την ψυχική υγεία και την επίτευξη στόχων.

Κλιμάκωση

Η DSHS συνήθως βαθμονομείται μέσω ενός συνόλου δηλώσεων, όπου οι συμμετέχοντες καλούνται να αξιολογήσουν το επίπεδο συμφωνίας τους βάσει μιας κλίμακας Likert, συνήθως 5 ή 7 βαθμών. Για παράδειγμα:
1 = Διαφωνώ απόλυτα
2 = Διαφωνώ
3 = Ούτε συμφωνώ ούτε διαφωνώ
4 = Συμφωνώ
5 = Συμφωνώ απόλυτα
Οι βαθμολογίες υπολογίζονται για κάθε τομέα (π.χ., εργασία, υγεία, προσωπικές σχέσεις) και οι υποβαθμολογίες αναλύονται για να αποκαλύψουν τα επίπεδα ελπίδας σε κάθε περιοχή.

Βιβλιογραφία

Snyder, C. R. et al. (1991): The will and the ways: Development and validation of an individual-differences measure of hope. Journal of Personality and Social Psychology. Η μελέτη αυτή αποτελεί τη βάση για την ανάπτυξη της έννοιας της ελπίδας ως συνδυασμένης διαδικασίας μεταξύ σκέψης διαδρομών και σκέψης δράσης.
Lopez, S. J., & Snyder, C. R. (Eds.). (2003): Positive Psychological Assessment: A Handbook of Models and Measures. Το έργο αυτό παρέχει αναλυτική περιγραφή της κλίμακας ελπίδας και πώς μπορεί να εφαρμοστεί στην ψυχολογική αξιολόγηση.
Feldman, D. B., & Snyder, C. R. (2005): Hope and the meaningful life: Theoretical and empirical associations between goal-directed thinking and life meaning. Η μελέτη αυτή εξετάζει τη σχέση μεταξύ της ελπίδας και του νοήματος της ζωής, μια βασική έννοια για την κατανόηση της εφαρμογής της DSHS.