Κλίμακα Τήρησης Φαρμακευτικής Αγωγής Morisky [ΚΤΦΑΜ]
Ανάλυση Κλίμακας
Η Κλίμακα Τήρησης Φαρμακευτικής Αγωγής Morisky (Morisky Medication Adherence Scale [MMAS-8]) δημιουργήθηκε το 2008 από τον Δρ. Morisky και αποτελεί μετεξέλιξη μιας παλαιότερης αξιόπιστης κλίμακας (MMAS-4,1986), που χρησιμοποιούνταν για τον έλεγχο της συμμόρφωσης της φαρμακευτική αγωγής.
Στόχος
Οι ερωτήσεις της Κλίμακας [MMAS-8] σχετίζονται με τον βαθμό συμμόρφωσης του ασθενούς στην φαρμακευτική αγωγή που του έχει χορηγηθεί από τον θεράποντα ιατρό του και αφορούν την συνέπεια του ασθενούς σχετικά με την λήψη των φαρμάκων του.
Βαθμονόμηση Ερωτήσεων
Η Κλίμακα Τήρησης Φαρμακευτικής Αγωγής Morisky αποτελείται από 8 ερωτήματα. Οι 7 πρώτες ερωτήσεις της κλίμακας απαντώνται με ναι/όχι εκτός από την τελευταία, η οποία απαντάται μέσω μιας 5-βάθμιας κλίμακας Likert.
Στατιστική Ανάλυση
Για να αποφευχθούν σφάλματα, που οφείλονται στην τάση των ασθενών να απαντούν θετικά σε όλες τις ερωτήσεις, κάποιες από τις οκτώ ερωτήσεις της Κλίμακας έχουν διατυπωθεί αντίστροφα. Για κάθε απάντηση από τις ερωτήσεις 1 έως 7, το “όχι” βαθμολογείται με 1 βαθμό και το “ναι” με 0 βαθμό, εκτός από την ερώτηση 5 για την οποία το “όχι” βαθμολογείται με 0 βαθμό και το “ναι” με 1 βαθμό. Όσον αφορά την απάντηση “Σχεδόν ποτέ” βαθμολογείται με 1 βαθμό, ενώ η απάντηση “Σχεδόν πάντα” βαθμολογείται με 0 βαθμό. Επιπλέον, η απάντηση “Σπάνια” βαθμολογείται με 0,75 βαθμό, ενώ η απάντηση “Μερικές φορές” βαθμολογείται με 0,5 βαθμό και η απάντηση “Συχνά” βαθμολογείται με 0,25. Επομένως, προκύπτει ένα συνολικό σκορ, το οποίο κυμαίνεται από 0 έως 8. Για σκορ <6 η συμμόρφωση χαρακτηρίζεται χαμηλή. Για σκορ από 6 έως <8 , η συμμόρφωση χαρακτηρίζεται μέτρια. Για σκορ ίσο με 8 , η συμμόρφωση χαρακτηρίζεται υψηλή.
Εγκυρότητα και Αξιοπιστία
Η ευρεία χρήση της κλίμακας στην διεθνή βιβλιογραφία προκάλεσε το ενδιαφέρον της μετάφρασης της MMAS-8 στην ελληνική γλώσσα από τους: Plakas, Mastrogiannis, Mantzorou, Adamakidou, Fouka, Bouziou και Tsiou. Η μεταφρασμένη έκδοση συγκρίθηκε με αυτήν που εκδόθηκε από το ινστιτούτο MAPI και βρέθηκε ισοδύναμη με αποτέλεσμα να εγκριθεί από τον κάτοχο της κλίμακας. Η αρχική μελέτη MMAS-8 είχε δείξει αξιοπιστία εσωτερικής συνοχής με Cronbach’s α = 0,83, ενώ η μελέτη για την ελληνική έκδοση έδειξε ικανοποιητικό Cronbach’s α= 0,75. Το MMAS έχει επικυρωθεί για χρήση σε πολλές χώρες με αρκετές ομάδες ασθενών και έχει βρεθεί ότι είναι μια έγκυρη και αξιόπιστη κλίμακα για τη μέτρηση της προσκόλλησης φαρμακευτικής αγωγής.
Βιβλιογραφία
Al-Qazaz, H. K., Hassali, M. A., Shafie, A. A., Sulaiman, S. A., Sundram, S., & Morisky, D. E. (2010). The eight-item Morisky Medication Adherence Scale MMAS: translation and validation of the Malaysian version. Diabetes research and clinical practice, 90(2), 216-221.
Προσαρμογή στα Ελληνικά: Plakas, S., Mastrogiannis, D., Mantzorou, M., Adamakidou, T., Fouka, G., Bouziou, A. και Tsiou, C.
Για την ανάπτυξη και ανάλυση των δεδομένων έρευνας με βάση την παραπάνω κλίμακα, καθώς και για περαιτέρω πληροφορίες, επικοινωνήστε με την ομάδα της DatAnalysis!
Tags: Κλίμακα Τήρησης Φαρμακευτικής Αγωγής Morisky, Morisky Medication Adherence Scale, MMAS-8, Φαρμακευτική Αγωγή, Φάρμακα, Συμπεριφορά, Εξάρτηση, Ανάλυση Κλίμακας