Τεστ Νοημοσύνης Ανεξάρτητο από Πολιτισμικό Πλαίσιο [CFIT-11]

Σκοπός Ερωτηματολογίου

Το CFIT δημιουργήθηκε με σκοπό να μετρήσει τη γενική ρευστή νοημοσύνη (g-factor), περιορίζοντας την επίδραση που ασκούν ο πολιτισμικός και κοινωνικός παράγοντας στη γνωστική αξιολόγηση. Είναι ένα εργαλείο μη γλωσσικής αξιολόγησης, κατάλληλο για άτομα διαφορετικής εθνικότητας, κοινωνικοοικονομικού υπόβαθρου ή μορφωτικού επιπέδου. Η πολιτισμικά ανεξάρτητη φύση του το καθιστά ιδιαίτερα χρήσιμο για δίκαιη σύγκριση των γνωστικών ικανοτήτων μεταξύ ετερογενών πληθυσμών.

Ανάλυση Ερωτηματολογίου

Το CFIT αποτελείται από σειρές μη λεκτικών δοκιμασιών, οι οποίες εξετάζουν τη λογική σκέψη, την αναλυτική ικανότητα και την επίλυση προβλημάτων μέσα από σχήματα, εικόνες και μοτίβα. Οι συμμετέχοντες καλούνται να εντοπίσουν κανόνες, να προβλέψουν ακολουθίες ή να επιλέξουν τη σωστή απάντηση μεταξύ εναλλακτικών, χωρίς να απαιτείται γνώση κάποιας γλώσσας ή συγκεκριμένου πολιτισμικού περιεχομένου.

Υπάρχουν τρεις κύριες εκδοχές του CFIT:

Κλίμακα 1: Για παιδιά ηλικίας 4–8 ετών ή άτομα με ειδικές ανάγκες.

Κλίμακα 2: Για παιδιά 8–13 ετών ή ενήλικες χαμηλού μορφωτικού επιπέδου.

Κλίμακα 3: Για εφήβους άνω των 14 ετών και ενήλικες με κανονική ή υψηλή εκπαίδευση.

Νόρμες

Η ελληνική προσαρμογή από την Ison Psychometrica έχει βασιστεί σε σταθμισμένες νόρμες από δείγματα του ελληνικού πληθυσμού, εξασφαλίζοντας ότι η αξιολόγηση αντικατοπτρίζει με ακρίβεια το γνωστικό προφίλ των εξεταζόμενων στην Ελλάδα. Περιλαμβάνει κανονιστικά δεδομένα ανά ηλικία και εκπαιδευτικό επίπεδο.

Τρόπος Βαθμολόγησης

Η βαθμολόγηση γίνεται με βάση τις σωστές απαντήσεις σε κάθε υποδοκιμασία. Το συνολικό σκορ μετατρέπεται σε δείκτη νοημοσύνης (IQ) σύμφωνα με τους πίνακες μετατροπής που βασίζονται στις νόρμες. Η διαδικασία είναι αυτόματη όταν γίνεται μέσω ψηφιακής μορφής, ενώ υπάρχει και έντυπη έκδοση με οδηγίες για χειροκίνητη διόρθωση.

Εγκυρότητα

Η εγκυρότητα του τεστ είναι υψηλή και έχει τεκμηριωθεί σε δεκάδες διεθνείς και εγχώριες μελέτες. Η περιεχόμενη και εννοιολογική εγκυρότητα έχει επιβεβαιωθεί ως προς τη μέτρηση του g-παράγοντα χωρίς σημαντικές πολιτισμικές αποκλίσεις.

Αξιοπιστία

Η αξιοπιστία του τεστ παρουσιάζει υψηλούς δείκτες εσωτερικής συνέπειας και σταθερότητας (test-retest). Οι τιμές του δείκτη Cronbach’s α στις ελληνικές μελέτες προσαρμογής κυμαίνονται από 0.80 έως 0.91, ανάλογα με την κλίμακα και τον πληθυσμό.

Κύριες Βιβλιογραφικές Πηγές

Cattell, R. B. & Cattell, A. K. S. (1973). Measuring Intelligence with the Culture Fair Tests.

Αναστασιάδης, Μ., & Ison Psychometrica (2021). Προσαρμογή και Στάθμιση του CFIT στον Ελληνικό Πληθυσμό.

Saklofske, D. H., et al. (2015). Nonverbal Measures of Intelligence and Cultural Fairness.