Ερωτηματολόγιο Αντίληψης Χρόνου του Stanford [STPI-38]

 

 

Συγγραφέας

P. G. Zimbardo (Προσαρμογή: Γ. Κλεφτάρας και Μ, Πουρκός).

 

Σκοπός

Το Συστημικό Μοντέλο Προσανατολισμού του Χρόνου (STPI) ασχολείται με την αξιολόγηση του τρόπου με τον οποίο ένα άτομο οργανώνει νοητικά τον χρόνο, κατανέμοντάς τον σε παρελθόν, παρόν και μέλλον.

 

Σύντομη περιγραφή

Το Ερωτηματολόγιο Προσανατολισμού Χρόνου Περιλαμβάνει 38 ερωτήσεις που χρησιμοποιούνται για να αξιολογήσουν τον τρόπο με τον οποίο κάθε άτομο στρέφεται προς τον “προσανατολισμό του ως προς το χρόνο”. Το ερωτηματολόγιο αποτελείται από τρεις υποκλίμακες που μετρούν: (α) τον προσανατολισμό προς το μέλλον, (β) τον προσανατολισμό προς το παρόν, με υποκατηγορίες του ηδονισμού και του φαταλισμού, και (γ) τον προσανατολισμό προς το παρελθόν. Οι 38 ερωτήσεις παρουσιάζονται ως μια ενιαία κλίμακα, σύμφωνα με τη μελέτη των Gonzalez και Zimbardo (1985) και του Zimbardo (1990, 1992).

 

Δείγμα

Το ερωτηματολόγιο προσαρμόστηκε για τη χρήση στα ελληνικά βασιζόμενο σε ένα δείγμα 350 φοιτητών και φοιτητριών από διάφορα τμήματα του Πανεπιστημίου Κρήτης. Αρχικά, το STPI μεταφράστηκε από τα αγγλικά στα ελληνικά και, στη συνέχεια, αντίστροφα. Προσαρμόστηκε κατάλληλα στην ελληνική γλώσσα από τρεις δίγλωσσους ψυχολόγους (Κλεφτάρας και Πουρκό, 1995, Πουρκός και Κλεφτάρας, 1995). Δεδομένου ότι το ερωτηματολόγιο αυτό δεν έχει υποστεί κατασκευή ή σταθμισμένη προσαρμογή στην Ελλάδα, πραγματοποιήθηκε μελέτη της παραγοντικής δομής του, όπως παρουσιάζεται στο δείγμα μας. Οι παραγοντικές αναλύσεις επιβεβαιώνουν, τουλάχιστον εν μέρει, τις έρευνες των D’Alessio, Guarino και de Pascalis (2003) και του Lennings (2000), ενώ δεν επαληθεύουν στο σύνολό τους την παραγοντική δομή που προτάθηκε αρχικά από τον Zimbardo (1990, 1992).

 

Τρόπος βαθμολόγησης

Οι 38 προτάσεις-ερωτήσεις που αποτελούν το STPI παρουσιάζονται μαζί ως ένα σύνολο και η απάντηση σε καθεμιά γίνεται σε μια κλίμακα πέντε διαβαθμίσεων (1=πολύ αναληθές, 5=πολύ αληθές). Για κάθε άτομο, αφού πρώτα γίνουν οι απαραίτητες αντιστροφές, υπολογίζονται τρεις βαθμοί που προκύπτουν από την άθροιση των επιμέρους βαθμών στις ερωτήσεις της κάθε υποκλίμακας: (α) ένας βαθμός για τον προσανατολισμό στο μέλλον (προτάσεις: 2, 4, 5, 6, 7, 9, 13, 15, 16, 18, 19, 20, 23, 25, 26, 28, 32, 35, 37, 38) (β) δύο βαθμοί για τον προσανατολισμό στο παρόν, τον ηδονισμό (προτάσεις: 1, 4, 10, 19, 20, 21, 29) και το φαταλισμό (προτάσεις: 4, 10, 11, 12, 19, 21, 22, 27, 29, 30, 34, 36,) και (γ) ένας βαθμός για τον προσανατολισμό στο παρελθόν (προτάσεις: 3, 8, 14, 17, 24, 25, 31, 33).

 

Εγκυρότητα & αξιοπιστία

Συμφωνα με σχετικές μελέτες, φαίνεται ότι το STPI εμφανίζει ικανοποιητική εσωτερική συνοχή και θετικά ψυχομετρικά χαρακτηριστικά. Ωστόσο, οι παραγοντικές αναλύσεις δεν επιβεβαιώνουν όλες τις πτυχές του χρονικού προσανατολισμού που μετρά το ερωτηματολόγιο. Ειδικότερα, δεν υπάρχει επιβεβαίωση για τον προσανατολισμό στο παρελθόν, ενώ αναφορικά με τις δύο κατηγορίες του προσανατολισμού στο παρόν, δεν παρατηρείται επιβεβαίωση για τον φαταλισμό (D’Alessio, Guarino, & de Pascalis, 2003. Lennings, 2000).

 

Κύριες βιβλιογραφικές πηγές

D’Alessio, M., Guarino, A., & de Pascalis, V. (2003), Testing Zimbardo’s Stanford Time Perspective Inventory (STPI)-Short form: An Italian study. Time & Society, 12, 333-347.

Gonzalez, A., & Zimbardo, P. G. (1985). Time in perspective. Psychology Today, 19, 21-26.

Kleftaras, G., & Pourkos, M . (1995, July). Temperament (reactivity) and time-perspective in relation to depression. Paper presented at the IV European Congress of Psychology, Athens.

Lennings, C. j. (2000). The Stanford Time Perspective Inventory: An analysis of a test of temporal orientation for research in health psychology. Journal of Applied Health Behaviour, 2, 40-45.

Pourkos, M., & Kleftaras, G. (1995, July). Temperament (reactivity) time-perspective and extraversion-introversion in relation to learning style. Paper presented at the IV European Congress of Psychology, Athens.

Zimbardo, P. G. (1990). Stanford Time Perspective Inventory. Stanford, CA: Stanford University, Department of Psychology.

Zimbardo, P. G. (1992). Time perspective biases: General, phenomenological characterizations of each ‘’time type’’.

Unpublished manuscript, Stanford University