ΔΕΙΚΤΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΩΝ ΔΟΚΙΜΑΣΙΩΝ

 

Διαγνωστική δοκιμασία είναι αυτή που παρέχει μια γρήγορη, εύκολη και οικονομική ένδειξη για το αν ο ασθενής πάσχει ή όχι από μία ορισμένη νόσο. Μπορεί να είναι μια εξέταση αίματος, μια ακτινογραφία, μία υπερηχογραφική εξέταση ή οτιδήποτε άλλο. Κάθε νέα διαγνωστική δοκιμασία θα πρέπει να συγκρίνεται με κάποια άλλη παλαιότερη πρότυπη δοκιμασία η οποία μπορεί να είναι βραδύτερη, οδυνηρότερη, δυσκολότερη ή πιο ακριβή σε σχέση με την νέα δοκιμασία η οποία μπορεί να είναι δοκιμασία που προτείνεται. Η παλαιότερη δοκιμασία ονομάζεται δοκιμασία αναφοράς.

Δείκτες Ποιότητας

1. Θετική δοκιμασία επί ασθενών (Αληθώς Θετικό, ΑΘ)
2. Αρνητική δοκιμασία επί ασθενών (Αληθώς Αρνητικό, ΑΑ)
3. Αρνητική δοκιμασία επί υγιών (Ψευδώς Αρνητικών, ΨΑ)
4. Θετική δοκιμασία επί των υγιών (Ψευδώς Θετικά, ΨΘ)

Εύλογα γίνεται κατανοητό ότι μια καλή διαγνωστική δοκιμασία θα πρέπει να ελαχιστοποιεί τον αριθμό των ψευδών αποτελεσμάτων (ΨΘ και ΨΑ) και παράλληλα να μεγιστοποιεί τον αριθμό των αληθών αποτελεσμάτων (ΑΘ και ΑΑ).

Οι δείκτες διαγνωστικής ποιότητας είναι:

• Ευαισθησία: Εκφράζει την πιθανότητα να είναι θετικό το αποτέλεσμα (ΑΘ) μιας δοκιμασίας
• Αποτελεσματικότητα: Εκφράζει το ποσοστό των ασθενών που έχουν ορθώς ταξινομηθεί (ΑΘ+ΑΑ) από τη διαγνωστική δοκιμασία σε σχέση με το σύνολο των αποτελεσμάτων (ΑΘ+ΑΑ+ΨΘ+ΨΑ).
• Επιπολασμός (P): Εκφράζει την πιθανότητα να έχει ο ασθενής την νόσο (ΑΘ+ΨΘ) πριν την αξιολόγηση του θετικού ή αρνητικού αποτελέσματος της δοκιμασίας (ΑΑ+ΨΑ+ΑΘ+ΨΘ).
• Θετική διαγνωστική αξία: Εκφράζει την πιθανότητα να μην υπάρχει νόσος (ΑΑ) μεταξύ των ατόμων που έχουν αρνητικό το αποτέλεσμα της δοκιμασίας (ΑΑ+ΨΑ).
• Οι Λόγοι Πιθανοφάνειας «ενσωματώνουν» την ευαισθησία και την ειδικότητα και επιτρέπουν να αξιολογηθεί το κατά πόσο η γνώμη του θετικού ή αρνητικού αποτελέσματος μιας δοκιμασίας σε ένα άτομο, αν αυτό πάσχει από τη νόσο που διερευνάται προς την πιθανότητα να είναι θετικό αν δεν πάσχει. Ο θετικός λόγος πιθανοφάνειας, εκφράζει την πιθανότητα να είναι θετικό το αποτέλεσμα μιας δοκιμασίας σε ένα άτομο, αν αυτό πάσχει από τη νόσο που διερευνάται προς την πιθανότητα να είναι θετικό αν δεν πάσχει και ο αρνητικός λόγος πιθανοφάνειας, εκφράζει την πιθανότητα να είναι αρνητικό το αποτέλεσμα μιας δοκιμασίας σε ένα άτομο, αν αυτό πάσχει από τη νόσο που διερευνάται προς την πιθανότητα να είναι αρνητικό αν δεν πάσχει.