Θεματική ανάλυση [Thematic Analysis]

 

Η Θεματική ανάλυση [Thematic Analysis] είναι μία τεχνική ανάλυσης δεδομένων στην ποιοτική έρευνα (qualitative research), που βασίζεται είτε στην παραγωγική μέθοδο (deductive method) είτε στην επαγωγική μέθοδο (inductive method).

Βασικός Σκοπός της θεματικής ανάλυσης είναι η δημιουργία μιας αναλυτικής και συστηματικής καταγραφής των κωδικοποιήσεων (codings) και των θεμάτων (themes) που προκύπτουν από τις συνεντεύξεις ή τις παρατηρήσεις των συμμετεχόντων.

Στάδια Θεματικής Ανάλυσης

  1. Μετεγγραφή (Απομαγνητοφώνηση): Μετατροπή των ηχογραφημένων ή βιντεοσκοπημένων σε γραπτό κείμενο, ακολουθώντας τους κανόνες σημειογραφίας.
  2. Εντοπισμός και συγκέντρωση των αποσπασμάτων που αντιστοιχούν σε κάθε ερευνητικό ερώτημα: Μετά από προσεκτική ανάγνωση του κειμένου συγκεντρώνονται οι χρήσιμες πληροφορίες που παρέχονται για κάθε ερευνητικό ερώτημα.
  3. Κωδικοποίηση: Η διαδικασία κατά την οποία ο ερευνητής αποδίδει εννοιολογικούς προσδιορισμούς στα δεδομένα του. Οι συγκεκριμένοι κωδικοί δύναται να είναι περιγραφικού ή ερμηνευτικού τύπου.
  4. Μετάβαση από τους κώδικες στα θέματα: Τα θέματα αποτελούν γενικές και αυτόνομες έννοιες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως απάντηση στα ερευνητικά ερωτήματα. Επίσης, προκύπτουν από την επεξεργασία, τη σύγκριση και τη συγχώνευση των κωδικών.
  5. Έκθεση των ευρημάτων: Κατά τη διαδικασία της παρουσίασης των αποτελεσμάτων δίνονται πρώτα οι ιδιότητες/θέματα και στη συνέχεια τα αποσπάσματα από τα κείμενα των συνεντεύξεων.

Έλεγχος Εγκυρότητας

Υπάρχουν δύο μέθοδοι για τον έλεγχο της εγκυρότητας στη θεματική ανάλυση:

  1. Έλεγχος της εγκυρότητας από τους συμμετέχοντες (respondent validation)
  2. Έλεγχος της εγκυρότητας από άλλους ερευνητές (researchers validation)

Περιορισμοί

Πρόκειται για μια χρονοβόρα, επίπονη και σύνθετη μέθοδο ανάλυσης, η οποία απαιτεί ιδιαίτερη εμπειρία, γνώση και εξοικείωση των ερευνητών για τη μείωση του σφάλματος και την εξαγωγή έγκυρων συμπερασμάτων. Για τον λόγο αυτόν, η θεματική ανάλυση πρέπει να πραγματοποιείται από έμπειρους και εξειδικευμένους ερευνητές στην ποιοτική έρευνα.

Βιβλιογραφία

Γαλάνης, Π. (2018). Ανάλυση δεδομένων στην ποιοτική έρευνα θεματική ανάλυση. Archives of Hellenic Medicine/Arheia Ellenikes Iatrikes, 35(3).

Braun, V., & Clarke, V. (2021). Thematic analysis. Analysing qualitative data in psychology. London: Sage Publications Ltd, 128-47.

Για περισσότερα στοιχεία σχετικά με την Θεματική Ανάλυση , καθώς και για περαιτέρω πληροφορίες, επικοινωνήστε με την ομάδα της DatAnalysis!