Γνωστικές Εκτιμήσεις [CE-40]

Σκοπός

Η δοκιμασία αποσκοπεί στην εκτίμηση της μετωπιαίας λειτουργίας του εγκεφάλου, δηλαδή της ικανότητας του ατόμου να κάνει λογικές εκτιμήσεις σε περιπτώσεις που απαιτούν κρίση και νοητική ευελιξία. Οι γνωστικές εκτιμήσεις χρησιμοποιούνται συχνά για να εντοπιστούν δυσλειτουργίες που σχετίζονται με τον προμετωπιαίο φλοιό, όπως σε περιπτώσεις τραυματικής εγκεφαλικής κάκωσης, άνοιας ή νευροεκφυλιστικών νοσημάτων.

Σύντομη Περιγραφή

Η δοκιμασία αποτελείται από 40 ερωτήσεις, στις οποίες η ακριβής απάντηση θεωρείται συνήθως άγνωστη ή δύσκολο να ανακληθεί με ακρίβεια από τη μνήμη. Ο εξεταζόμενος καλείται να δώσει μια λογική εκτίμηση για κάθε ερώτηση, βασιζόμενος στην κοινή γνώση ή εμπειρία. Οι ερωτήσεις καλύπτουν διάφορες κατηγορίες, όπως χρονική διάρκεια, βάρος, ποσότητα, ύψος, απόσταση, κόστος και αριθμούς. Στόχος δεν είναι η ακριβής γνώση, αλλά η εκτίμηση της πιθανής τιμής βασισμένη στη λογική σκέψη. Η δοκιμασία αξιολογεί την ικανότητα του ατόμου να επεξεργάζεται πληροφορίες και να καταλήγει σε ρεαλιστικά συμπεράσματα, ακόμη και όταν του λείπουν σαφή δεδομένα.

Δείγμα

Η διαδικασία τυποποίησης βρίσκεται υπό προετοιμασία. Για την ανάπτυξη έγκυρων και αξιόπιστων νόρμων, θα απαιτηθεί η συλλογή δεδομένων από ευρύ δείγμα υγιών ενηλίκων, διαφοροποιημένο ως προς την ηλικία, το φύλο και το μορφωτικό επίπεδο.

Τρόπος Βαθμολόγησης

Οι απαντήσεις του εξεταζόμενου συγκρίνονται με προκαθορισμένα εύρη αποδεκτών απαντήσεων, βασισμένα στις νόρμες του γενικού πληθυσμού. Οι εκτιμήσεις που βρίσκονται εντός του αποδεκτού εύρους θεωρούνται φυσιολογικές, ενώ οι σημαντικές αποκλίσεις αξιολογούνται ως πιθανές ενδείξεις μετωπιαίας δυσλειτουργίας. Η αξιολόγηση βασίζεται στην απόσταση της απάντησης από τη μέση τιμή, και ενδέχεται να χρησιμοποιείται κλίμακα βαθμολόγησης, όπως για παράδειγμα: 2 για απάντηση εντός φυσιολογικού εύρους, 1 για οριακή απόκλιση και 0 για σημαντική απόκλιση. Η συνολική βαθμολογία προκύπτει από το άθροισμα των επί μέρους βαθμών και ερμηνεύεται συγκριτικά με τις διαθέσιμες νόρμες.

Εγκυρότητα

Η ψυχομετρική εγκυρότητα της δοκιμασίας δεν είναι ακόμη διαθέσιμη, καθώς βρίσκεται σε φάση ανάπτυξης και τυποποίησης. Θα χρειαστούν μελέτες συσχέτισης με άλλες γνωστικές και μετωπιαίες δοκιμασίες για να τεκμηριωθεί η εγκυρότητα κατασκευής και περιεχομένου του εργαλείου.

Αξιοπιστία

Δεν έχει ακόμη δημοσιευτεί τεκμηριωμένη αξιοπιστία για το εργαλείο. Η αξιολόγηση της αξιοπιστίας αναμένεται να γίνει μέσω εσωτερικής συνέπειας και διαχρονικής σταθερότητας (π.χ. Cronbach’s alpha και test-retest αξιοπιστία).

Κύριες Βιβλιογραφικές Πηγές

Giaglis, G., Dimitriadou, N., Klesioura, M., & Kosmidis, M. (2005, 30 September – 2 October). Cognitive estimation in older adults. 19th Panhellenic Conference of the Hellenic Society for Neuroscience, Patras.
Shallice, T., & Evans, M. E. (1978). The involvement of the frontal lobes in cognitive estimation. Cortex, 14(2), 294–303.