Kλίμακα Γονικού Άγχους [PSS-18]

Περιγραφή Ερωτηματολογίου

Η Parental Stress Scale (PSS) είναι ένα σύντομο αυτοσυμπληρούμενο ερωτηματολόγιο 18 προτάσεων, που δημιουργήθηκε από τους Berry και Jones το 1995 με σκοπό την αποτύπωση των θετικών και αρνητικών πτυχών της γονεϊκότητας. Οι ερωτήσεις καλύπτουν πτυχές όπως τα συναισθηματικά οφέλη, η προσωπική ανάπτυξη, αλλά και οι απαιτήσεις σε πόρους, τα συναισθήματα πίεσης και άγχους. Η συμπλήρωσή του διαρκεί περίπου δέκα λεπτά, ενώ μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο από μητέρες όσο και από πατέρες ή άλλους φροντιστές παιδιών διαφόρων ηλικιών.

Ανάλυση και Χρήση Δεδομένων

Η κλίμακα απαντάται με βάση πενταβάθμια κλίμακα Likert, από το 1 που αντιστοιχεί στο «Διαφωνώ απόλυτα» έως το 5 που αντιστοιχεί στο «Συμφωνώ απόλυτα». Τα στοιχεία 1, 2, 5, 6, 7, 8, 17 και 18 βαθμολογούνται αντιστρόφως. Το συνολικό σκορ κυμαίνεται από 18 έως 90, με τις χαμηλότερες τιμές να υποδεικνύουν χαμηλότερα επίπεδα γονεϊκού στρες. Τα δεδομένα μπορούν να αξιοποιηθούν για τον υπολογισμό του συνολικού δείκτη στρες, για τη διερεύνηση συσχετίσεων με άλλες μεταβλητές όπως άγχος, κατάθλιψη ή οικογενειακή λειτουργικότητα, καθώς και για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας παρεμβάσεων υποστήριξης γονέων.

Στόχος

Ο στόχος του PSS είναι η αξιολόγηση του επιπέδου στρες που βιώνουν οι γονείς, με έμφαση τόσο στα φορτία όσο και στις θετικές πτυχές της γονεϊκότητας. Χρησιμοποιείται σε ερευνητικά και κλινικά πλαίσια για την κατανόηση του αντίκτυπου της γονεϊκότητας στην ψυχολογική ευεξία, για την αξιολόγηση προγραμμάτων υποστήριξης γονέων και για την έγκαιρη αναγνώριση γονέων που χρειάζονται ενίσχυση.

Βαθμονόμηση

Η κλίμακα έχει ελεγχθεί σε διάφορους πληθυσμούς με καλά ψυχομετρικά χαρακτηριστικά. Έχει αποδειχθεί καλή εσωτερική συνέπεια σε διαφορετικά δείγματα, ενώ έχουν προταθεί τόσο τετραπαραγοντικά όσο και διπαραγοντικά μοντέλα δομής. Η αξιοπιστία επαναληπτικής μέτρησης έχει βρεθεί ικανοποιητική με σταθερότητα σκορ σε διάστημα έξι εβδομάδων. Η συγκλίνουσα εγκυρότητα έχει επιβεβαιωθεί μέσω υψηλών συσχετίσεων με δείκτες άγχους, κατάθλιψης και οικογενειακής λειτουργικότητας, ενώ η διακριτή εγκυρότητα έχει επίσης τεκμηριωθεί. Η κλίμακα έχει μεταφραστεί σε διάφορες γλώσσες, μεταξύ των οποίων κινέζικα, ισπανικά, πορτογαλικά, δανικά και χίντι, με θετικά αποτελέσματα επικύρωσης.

Βιβλιογραφία

Berry, J. O., & Jones, W. H. (1995). The parental stress scale: Initial psychometric evidence. Journal of Social and Personal Relationships, 12(3), 463–472. Algarvio, S., Leal, I., & Maroco, J. (2018). Parental stress scale: Validation study with a Portuguese population of parents of children from 3 to 10 years old. Journal of Child Health Care, 22(4), 563–576. Harding, L., Murray, K., Shakespeare-Finch, J., & Frey, R. (2020). Understanding the Parental Stress Scale with a foster carer cohort. Family Relations, 69(4), 865–879. Leung, C., & Tsang, S. K. (2010). The Chinese parental stress scale: Psychometric evidence using Rasch modeling on clinical and nonclinical samples. Journal of Personality Assessment, 92(1), 26–34. Pontoppidan, M., Nielsen, T., & Kristensen, I. H. (2018). Psychometric properties of the Danish Parental Stress Scale: Rasch analysis in a sample of mothers with infants. PLoS ONE, 13(11), e0205662. Zelman, J. J., & Ferro, M. A. (2018). The parental stress scale: Psychometric properties in families of children with chronic health conditions. Family Relations, 67(2), 240–252.