Ερωτηματολόγιο Εκτίμησης των Φυσιολογικών και των Παθολογικών Χαρακτηριστικών της Προσωπικότητας [CAQ-28]

Σκοπός

Ο σκοπός του ερωτηματολογίου είναι η αξιολόγηση των φυσιολογικών και των παθολογικών χαρακτηριστικών (γνωρισμάτων) της προσωπικότητας. Πρόκειται για ένα διαγνωστικό εργαλείο που επιτρέπει στον επαγγελματία της ψυχικής υγείας να εντοπίσει βασικά στοιχεία της προσωπικότητας ενός ατόμου, τόσο στο πλαίσιο της φυσιολογικής ανάπτυξης όσο και της ψυχοπαθολογίας.

Γενική Περιγραφή

Το ερωτηματολόγιο αποτελείται από 28 κλίμακες, οι οποίες διακρίνονται σε δύο βασικά μέρη. Το πρώτο μέρος περιλαμβάνει 16 κλίμακες που σχετίζονται με τη φυσιολογική προσωπικότητα και βασίζονται στο γνωστό ερωτηματολόγιο 16 PF (16 Personality Factors). Οι κλίμακες αυτές αφορούν χαρακτηριστικά όπως θάρρος, νοημοσύνη, συναισθηματική σταθερότητα, κυριαρχία, ζωντάνια, κοινωνική ευαισθησία, ευσυνειδησία, τολμηρότητα, ευαισθησία, εγρήγορση, ιδεαλισμός, ενοχικότητα, αυτοέλεγχος, τάση για ένταση, εμπιστοσύνη και συντηρητικότητα.

Το δεύτερο μέρος περιλαμβάνει 12 επιπλέον κλίμακες που αξιολογούν παθολογικά χαρακτηριστικά της προσωπικότητας. Οι παθολογικές αυτές κλίμακες καλύπτουν τομείς όπως ψυχωσικές τάσεις, παρανοϊκότητα, κατάθλιψη, άγχος, ανησυχία, αντικοινωνικότητα, σχιζοειδή απομάκρυνση, ψυχοσωματικά προβλήματα, εχθρικότητα, συναισθηματική αστάθεια, αυτοκαταστροφικές τάσεις και παθητική εξάρτηση.

Συνολικά, το CAQ περιλαμβάνει 272 ερωτήσεις που απαντώνται από το άτομο και η χορήγηση του ερωτηματολογίου μπορεί να γίνει είτε ατομικά είτε ομαδικά. Ο χρόνος συμπλήρωσης κυμαίνεται μεταξύ 90 και 120 λεπτών, ανάλογα με το επίπεδο συγκέντρωσης και τη συνεργασία του εξεταζομένου. Απευθύνεται σε άτομα ηλικίας άνω των 16 ετών και δεν υπάρχει χρονικό όριο για τη συμπλήρωσή του.

Τρόπος Βαθμολόγησης

Η βαθμολόγηση του ερωτηματολογίου γίνεται με τη χρήση ειδικών κλειδιών για καθεμία από τις δύο βασικές ομάδες κλιμάκων (φυσιολογικές και παθολογικές). Αρχικά, υπολογίζονται οι ακατέργαστες τιμές (raw scores) για κάθε κλίμακα. Οι τιμές αυτές μετατρέπονται στη συνέχεια σε τιμές sten, δηλαδή τυποποιημένες τιμές με μέσο όρο 5,5 και τυπική απόκλιση 2 (σε κλίμακα από 1 έως 10).

Η παρουσίαση των αποτελεσμάτων γίνεται συνήθως μέσω διαγράμματος προσωπικότητας, όπου αποτυπώνεται η κατανομή των τιμών ανά κλίμακα, επιτρέποντας την οπτική σύγκριση με τις φυσιολογικές νόρμες. Υπάρχουν διαθέσιμες νόρμες τόσο για το γενικό πληθυσμό όσο και για ειδικές ομάδες (π.χ. φοιτητές, ψυχιατρικοί ασθενείς, κρατούμενοι κ.λπ.).

Εγκυρότητα και Αξιοπιστία

Η αξιοπιστία και η εγκυρότητα του ερωτηματολογίου έχουν επιβεβαιωθεί από πολυάριθμες ερευνητικές μελέτες διεθνώς. Στην Ελλάδα, το ερωτηματολόγιο έχει μεταφραστεί, προσαρμοστεί και σταθμιστεί σε αντιπροσωπευτικά δείγματα, με τα προκαταρκτικά αποτελέσματα να δείχνουν πολύ ικανοποιητικούς δείκτες εσωτερικής συνέπειας και διαχρονικής εγκυρότητας. Το εργαλείο θεωρείται κατάλληλο για ερευνητική και κλινική χρήση.

Κύρια Βιβλιογραφική Πηγή

Krug, S. E., & Cattell, R. B. (1980). Clinical Analysis Questionnaire Manual. Champaign, IL: Institute for Personality and Ability Testing, Inc.