Ερωτηματολόγιο Μέτρησης Πολιτισμικού Κεφαλαίου [CC-12]

Περιγραφή Ερωτηματολογίου

Το παρόν ερωτηματολόγιο στοχεύει στη μέτρηση του Πολιτισμικού Κεφαλαίου των συμμετεχόντων, βασισμένο στη θεωρητική προσέγγιση του Pierre Bourdieu. Περιλαμβάνει τρεις διαστάσεις: το Ενσωματωμένο Πολιτισμικό Κεφάλαιο, το Αντικειμενοποιημένο Πολιτισμικό Κεφάλαιο και το Θεσμοποιημένο Πολιτισμικό Κεφάλαιο. Η διάρθρωση του ερωτηματολογίου επιτρέπει την ποσοτική αποτίμηση πολιτισμικών συνηθειών και πόρων που συνδέονται με την κοινωνική αναπαραγωγή και την εκπαιδευτική επίδοση.

Στόχος

Σκοπός του ερωτηματολογίου είναι η καταγραφή και η αξιολόγηση του πολιτισμικού κεφαλαίου των συμμετεχόντων, προκειμένου να μελετηθεί η σχέση του με κοινωνικοοικονομικούς και εκπαιδευτικούς παράγοντες. Το εργαλείο μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε έρευνες κοινωνιολογίας, εκπαιδευτικής πολιτικής και πολιτισμικής συμμετοχής.

Βαθμονόμηση

Οι ερωτήσεις της πρώτης ενότητας βαθμολογούνται με κλίμακα 1 έως 5, όπου το «Ποτέ» ισοδυναμεί με 1 και το «Πολύ συχνά» με 5. Οι ερωτήσεις της δεύτερης ενότητας έχουν δυαδική κωδικοποίηση, με το «Ναι» να ισούται με 1 και το «Όχι» με 0. Στις ερωτήσεις για την εκπαίδευση των γονέων, η κωδικοποίηση προτείνεται ως εξής: Δημοτικό = 1, Γυμνάσιο = 2, Λύκειο = 3, Πανεπιστήμιο = 4, Μεταπτυχιακό ή ανώτερο = 5. Για κάθε διάσταση προκύπτει ένας επιμέρους δείκτης: για το Ενσωματωμένο Κεφάλαιο υπολογίζεται ο μέσος όρος των ερωτήσεων 1 έως 5, για το Αντικειμενοποιημένο το άθροισμα των θετικών απαντήσεων στις ερωτήσεις 6 έως 10, ενώ για το Θεσμοποιημένο ο μέσος όρος των απαντήσεων στις ερωτήσεις 11 και 12. Ο συνολικός δείκτης πολιτισμικού κεφαλαίου μπορεί να εξαχθεί μέσω στάθμισης ή παραγοντικής ανάλυσης.

Ανάλυση και Χρήση Δεδομένων

Τα δεδομένα που θα προκύψουν μπορούν να αναλυθούν με περιγραφική στατιστική για να εξαχθούν μέσοι όροι, τυπικές αποκλίσεις και συχνότητες. Η συσχέτιση του πολιτισμικού κεφαλαίου με μεταβλητές όπως το κοινωνικοοικονομικό επίπεδο ή η σχολική επίδοση μπορεί να εξεταστεί μέσω συντελεστών συσχέτισης (π.χ. Pearson ή Spearman), ανάλυσης διακύμανσης (ANOVA) ή παλινδρόμησης. Παράλληλα, με παραγοντική ανάλυση μπορεί να εξεταστεί η εγκυρότητα των διαστάσεων του εργαλείου. Η ανάλυση μπορεί να επεκταθεί σε ομάδες στόχου για να διαπιστωθούν τυχόν ανισότητες ή πολιτισμικές διαφορές.

Χρήση Δεδομένων

Τα δεδομένα του ερωτηματολογίου μπορούν να αξιοποιηθούν για ερευνητικούς, παιδαγωγικούς ή πολιτισμικούς σκοπούς. Ειδικότερα, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη μελέτη των πολιτισμικών ανισοτήτων στην εκπαίδευση, την αξιολόγηση της πολιτισμικής κατανάλωσης σε διάφορες κοινωνικές ομάδες, την ανάπτυξη εκπαιδευτικών παρεμβάσεων ενίσχυσης της πολιτισμικής συμμετοχής, καθώς και την υποστήριξη πολιτικών για την πρόσβαση στον πολιτισμό.

Βιβλιογραφία

Bourdieu, P. (1986). The forms of capital. In Richardson, J. (Ed.), Handbook of Theory and Research for the Sociology of Education.
Sullivan, A. (2001). Cultural capital and educational attainment. Sociology, 35(4), 893–912.
Chan, T. W., & Goldthorpe, J. H. (2007). Social stratification and cultural consumption. Poetics, 35(2-3), 115–158.
OECD (2012). PISA 2012 Technical Report.