Δείκτης Γονεϊκού Άγχους [PSI-23]

Σύντομη Περιγραφή

Το Parenting Stress Index (PSI) είναι ένα ψυχομετρικό εργαλείο που δημιουργήθηκε για την αξιολόγηση του επιπέδου άγχους που βιώνουν οι γονείς σε σχέση με τον ρόλο τους. Το εργαλείο αυτό χρησιμοποιείται ευρέως για την αναγνώριση παραγόντων που σχετίζονται με γονεϊκό στρες και τις επιπτώσεις του στη σχέση γονέα-παιδιού. Περιλαμβάνει δηλώσεις που αξιολογούν τόσο χαρακτηριστικά του παιδιού όσο και του γονέα, καθώς και εξωτερικούς παράγοντες που επηρεάζουν την οικογενειακή δυναμική.

Σκοπός

Σκοπός του PSI είναι η αναγνώριση επιπέδων άγχους στον γονεϊκό ρόλο και η κατανόηση του πώς αυτό επηρεάζει τη σχέση με το παιδί. Χρησιμοποιείται διαγνωστικά και ερευνητικά για την ανίχνευση κινδύνου για διαταραχές δεσμού, ενδοοικογενειακές δυσκολίες, ή για τη μέτρηση της αποτελεσματικότητας παρεμβάσεων σε γονείς.

Τρόπος Βαθμολόγησης

Το PSI περιλαμβάνει δηλώσεις που απαντώνται σε κλίμακα Likert, συνήθως 5 σημείων (π.χ. από “Συμφωνώ απόλυτα” έως “Διαφωνώ απόλυτα”). Οι απαντήσεις συγκεντρώνονται σε διάφορους παράγοντες ή υποκλίμακες που αφορούν:

• χαρακτηριστικά του παιδιού (π.χ. υπερδραστηριότητα, απαιτητικότητα),
• χαρακτηριστικά του γονέα (π.χ. αυτοεκτίμηση, κατάθλιψη),

και στρεσογόνες συνθήκες ζωής.

Η συνολική βαθμολογία δείχνει το επίπεδο στρες. Υπάρχουν καθορισμένα κριτήρια για την ερμηνεία των αποτελεσμάτων ανάλογα με τον πληθυσμό αναφοράς.

Εγκυρότητα

Το PSI παρουσιάζει υψηλή εννοιολογική και περιεχομενική εγκυρότητα. Έχει συσχετισθεί θετικά με εργαλεία αξιολόγησης άγχους, κατάθλιψης και γονεϊκής ικανοποίησης. Η εγκυρότητα του εργαλείου έχει τεκμηριωθεί μέσα από πολλαπλές μελέτες και έχει χρησιμοποιηθεί με επιτυχία σε διάφορες πληθυσμιακές ομάδες, συμπεριλαμβανομένων γονέων παιδιών με αναπτυξιακές δυσκολίες, ψυχικές διαταραχές ή σωματικές παθήσεις.

Αξιοπιστία

Ο δείκτης εσωτερικής συνέπειας (Cronbach’s α) του PSI σε όλες τις εκδόσεις του κυμαίνεται από 0.70 έως 0.95, ανάλογα με την υποκλίμακα και το δείγμα. Η αξιοπιστία επαναληπτικής μέτρησης (test-retest) είναι επίσης ικανοποιητική. Η δομή του εργαλείου παραμένει σταθερή σε διαπολιτισμικές εφαρμογές και μεταφράσεις.

Ανάλυση και Χρήση Δεδομένων

Η ανάλυση των αποτελεσμάτων γίνεται με βάση τη βαθμολογία ανά υποκλίμακα και συνολικά. Υψηλές βαθμολογίες υποδεικνύουν σημαντικό επίπεδο στρες και μπορεί να προτείνουν την ανάγκη για παρέμβαση. Χρησιμοποιείται συχνά στην κλινική πράξη από ψυχολόγους, παιδοψυχιάτρους και κοινωνικούς λειτουργούς. Επίσης, αποτελεί ισχυρό ερευνητικό εργαλείο για τη μελέτη της σχέσης άγχους – γονεϊκής συμπεριφοράς – παιδικής ανάπτυξης.

Βιβλιογραφία

Abidin, R. R. (1995). Parenting Stress Index (3rd ed.). Psychological Assessment Resources.
Abidin, R. R. (2013). The forensic uses and limitations of the Parenting Stress Index. In R. C. Morgan (Ed.), Evaluation for child custody (pp. 346–379). Oxford University Press.