Σταθμισμένες Προοδευτικές Μήτρες του Raven [RSPM-60]

Σύντομη Περιγραφή

Οι Σταθμισμένες Προοδευτικές Μήτρες του Raven είναι ένα ευρέως χρησιμοποιούμενο μη λεκτικό τεστ για τη μέτρηση της νοημοσύνης και της αναλυτικής σκέψης. Το τεστ βασίζεται στη θεωρία του Spearman για τον γενικό παράγοντα νοημοσύνης (g) και αποτελείται από 60 εικόνες ή σχήματα, καθένα από τα οποία έχει ένα μέρος που λείπει. Ο εξεταζόμενος καλείται να επιλέξει ποιο από τα προσφερόμενα τμήματα συμπληρώνει σωστά το σχήμα, βάσει αναγνώρισης προτύπων και λογικής. Τα ερεθίσματα οργανώνονται σε πέντε σειρές (Α έως Ε) με αυξανόμενο βαθμό δυσκολίας.

Σκοπός

Ο σκοπός του τεστ είναι η αξιολόγηση της αφηρημένης λογικής σκέψης, ανεξαρτήτως γλωσσικών ή πολιτισμικών παραγόντων. Ειδικότερα, στο ελληνικό πλαίσιο, το τεστ χρησιμοποιείται για την εκτίμηση των γνωστικών ικανοτήτων σε παιδιά με ή χωρίς νοητική υστέρηση, καθώς και σε άτομα από ευρύ ηλικιακό φάσμα, στο πλαίσιο ερευνητικών και διαγνωστικών αξιολογήσεων.

Τρόπος Βαθμολόγησης

Το τεστ δεν έχει χρονικό περιορισμό και μπορεί να χορηγηθεί ατομικά ή ομαδικά. Κάθε σωστή απάντηση βαθμολογείται με 1 μονάδα και κάθε λάθος με 0. Το τελικό σκορ είναι το άθροισμα των σωστών απαντήσεων. Η ερμηνεία γίνεται με βάση πρότυπες τιμές ανά ηλικία και εκπαιδευτικό επίπεδο.

Εγκυρότητα

Η εγκυρότητα του Raven έχει αξιολογηθεί με τη συσχέτισή του με άλλα τεστ νοημοσύνης. Οι συσχετίσεις με τη WISC-R ήταν 0,74 για τη λεκτική κλίμακα, 0,72 για τη πρακτική και 0,77 για τη συνολική βαθμολογία. Με το Goodenough-Harris IQ test η συσχέτιση ήταν 0,42. Τα στοιχεία αυτά υποδεικνύουν μέτρια έως υψηλή συγκλίνουσα εγκυρότητα.

Αξιοπιστία

Η αξιοπιστία των Σταθμισμένων Προοδευτικών Μητρών του Raven είναι υψηλή. Ο δείκτης εσωτερικής συνέπειας (Cronbach’s α) φτάνει το 0,93, ενώ η αξιοπιστία της επανεξέτασης (test-retest) σε δείγμα μαθητών ήταν 0,86, γεγονός που καθιστά το τεστ αξιόπιστο για διαγνωστική χρήση.

Ανάλυση και Χρήση Δεδομένων

Τα δεδομένα αναλύονται με χρήση περιγραφικών στατιστικών, σύγκρισης μέσων όρων (π.χ. t-tests, ANOVA) και συσχετιστικών τεχνικών. Το τεστ μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την αξιολόγηση γνωστικών ικανοτήτων σε διαφορετικά ηλικιακά και γνωστικά επίπεδα, ενώ είναι κατάλληλο και για έρευνες που διερευνούν τη σχέση νοημοσύνης με κοινωνικούς, εκπαιδευτικούς ή ψυχολογικούς παράγοντες. Επιπλέον, είναι χρήσιμο στη διαφοροδιάγνωση μεταξύ τυπικής ανάπτυξης και νοητικής καθυστέρησης.

Βιβλιογραφία

Αλεξόπουλος, Δ. Σ. (1998). Ανάλυση ερωτήσεων του τεστ Raven. Στο Δ. Σ. Αλεξόπουλος (Επιμ.), Ψυχομετρία, Τόμος Α: Σχεδιασμός και ανάλυση ερωτήσεων (σσ. 135–151). Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
Αλεξόπουλος, Δ. Σ. (1999, 25–28 Μαρτίου). Αξιοπιστία και εγκυρότητα των Σταθερών Μητρών/Τύπων του Raven στην Ελλάδα. VII Πανελλήνιο Συνέδριο Ψυχολογικής Έρευνας, Λευκωσία. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
Raven, J., Raven, J. C., & Court, J. H. (2003). Manual for Raven’s Progressive Matrices and Vocabulary Scales. Section 1: General Overview. San Antonio, TX: Harcourt Assessment.