Κλίμακα Αυτοσυνειδησίας [SCS-23]

Σύντομη Περιγραφή

Η Κλίμακα Αυτοσυνειδησίας (Self-Consciousness Scale – SCS) είναι ένα εργαλείο αυτοαναφοράς που αποτελείται από 23 δηλώσεις, με στόχο την αποτίμηση του βαθμού στον οποίο το άτομο εστιάζει στον εαυτό του, ως χαρακτηριστικό της προσωπικότητάς του. Η αυτοσυνειδησία μελετάται ως χρόνια και σταθερή εστίαση της προσοχής στο άτομο και διακρίνεται σε ιδιωτική αυτοσυνειδησία, δημόσια αυτοσυνειδησία και κοινωνικό άγχος.

Σκοπός

Η κλίμακα στοχεύει στη μέτρηση της τάσης ενός ατόμου να επικεντρώνει την προσοχή του είτε στον εσωτερικό του κόσμο (ιδιωτική αυτοσυνειδησία), είτε στην εικόνα που παρουσιάζει στους άλλους (δημόσια αυτοσυνειδησία), είτε στην ανησυχία που βιώνει σε κοινωνικές καταστάσεις (κοινωνικό άγχος). Η καταγραφή αυτών των διαστάσεων είναι σημαντική για τη μελέτη της προσωπικότητας, της ψυχικής ευαλωτότητας και των διαπροσωπικών δυσκολιών.

Τρόπος Βαθμολόγησης

Η κλίμακα περιλαμβάνει 23 προτάσεις, οι οποίες απαντώνται σε πενταβάθμια κλίμακα Likert:
1 = Δεν με περιγράφει καθόλου έως 5 = Με περιγράφει απόλυτα.
Οι τιμές των ερωτήσεων κάθε υποκλίμακας (Ιδιωτική: 10 items, Δημόσια: 7 items, Κοινωνικό άγχος: 6 items) αθροίζονται ξεχωριστά. Τρεις δηλώσεις βαθμολογούνται αντίστροφα. Όσο υψηλότερη η βαθμολογία, τόσο εντονότερη η αντίστοιχη μορφή αυτοσυνειδησίας.

Εγκυρότητα

Η παραγοντική ανάλυση των ελληνικών δεδομένων επιβεβαιώνει την αρχική δομή της κλίμακας με τρεις διακριτούς παράγοντες. Οι συσχετίσεις της με ψυχολογικές μεταβλητές, όπως άγχος, κατάθλιψη και ψυχολογική δυσφορία, υποστηρίζουν την εννοιολογική εγκυρότητα. Η δομή της κλίμακας συμφωνεί με προηγούμενα θεωρητικά μοντέλα της αυτοεστιασμένης προσοχής.

Αξιοπιστία

Η εσωτερική συνέπεια (Cronbach’s α) για ολόκληρη την κλίμακα ήταν 0,80, ενώ για τις επιμέρους διαστάσεις οι τιμές ήταν:

Ιδιωτική αυτοσυνειδησία: 0,63

Δημόσια αυτοσυνειδησία: 0,69

Κοινωνικό άγχος: 0,80
Οι δείκτες είναι αποδεκτοί για ερευνητική χρήση και δείχνουν επαρκή συνοχή των δηλώσεων.

Ανάλυση και Χρήση Δεδομένων

Η ανάλυση των δεδομένων βασίζεται στον υπολογισμό των επιμέρους και συνολικών βαθμολογιών και τη χρήση συσχετιστικών ή παραγοντικών αναλύσεων. Η κλίμακα χρησιμοποιείται ευρέως για την κατανόηση της σχέσης αυτοσυνειδησίας με ψυχολογικά συμπτώματα, κοινωνική συμπεριφορά και προσωπικά χαρακτηριστικά. Επίσης, εφαρμόζεται σε ερευνητικά και κλινικά πλαίσια, ιδίως σε μελέτες άγχους, αυτοπαρατήρησης και κοινωνικής αποδοχής.

Βιβλιογραφία

Fenigstein, A., Scheier, M. F., & Buss, A. H. (1975). Public and private self-consciousness: Assessment and theory. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 43, 522–527.
Panayiotou, G., & Kokkinos, C. M. (2006). Self-consciousness and its role in psychological distress: A study using the Greek SCS. Personality and Individual Differences, 41, 83–93.