Διαπροσωπικός Προσανατολισμός για Νέους [DOI-JA-45]

Σκοπός Ερωτηματολογίου (κλίμακας)

Ο Διαπροσωπικός Προσανατολισμός για Νέους (DOI-JA) είναι ένα ψυχομετρικό εργαλείο αξιολόγησης που απευθύνεται σε νέους ηλικίας 15 έως 25 ετών. Στόχος του είναι η μέτρηση διαπροσωπικών ικανοτήτων, με ιδιαίτερη έμφαση στην ανάγκη για αποδοχή, στις δυνατότητες συνεργασίας, στην κοινωνική ευαισθησία και στη δομή των διαπροσωπικών σχέσεων. Το ερωτηματολόγιο χρησιμοποιείται από επαγγελματίες της ψυχολογίας, της εκπαίδευσης και της κοινωνικής έρευνας, προκειμένου να αξιολογηθεί η κοινωνική προσαρμογή και η συναισθηματική ευφυΐα των νέων.

Ανάλυση Ερωτηματολογίου (κλίμακας)

Το εργαλείο DOI-JA δημιουργήθηκε από τον Λ. Νικόλαο Κοντούλη και την επιστημονική του ομάδα το έτος 20XX. Περιλαμβάνει 30 ερωτήσεις κλειστού τύπου, οι οποίες βαθμολογούνται σε πενταβάθμια κλίμακα Likert, όπου 1 δηλώνει «Καθόλου» και 5 δηλώνει «Πολύ». Οι ερωτήσεις χωρίζονται σε τρεις διακριτές υποκλίμακες. Η πρώτη υποκλίμακα, Κοινωνική Ενσυναίσθηση, περιλαμβάνει 10 ερωτήσεις που αποσκοπούν στην καταγραφή της ικανότητας κατανόησης και ανταπόκρισης στα συναισθήματα των άλλων. Η δεύτερη, Αποδοχή & Συνεργασία, περιλαμβάνει επίσης 10 ερωτήσεις και αξιολογεί την προθυμία για συμμετοχή σε ομαδικές δραστηριότητες και την τάση ενίσχυσης της εμπιστοσύνης. Η τρίτη υποκλίμακα, Επικοινωνιακή Αποτελεσματικότητα, αποτελείται από 10 ερωτήσεις που μετρούν την ικανότητα έκφρασης απόψεων και διαχείρισης συγκρούσεων σε κοινωνικό πλαίσιο.

Βαθμολόγηση Ερωτήσεων

Κάθε υποκλίμακα βαθμολογείται σε εύρος από 10 έως 50 μονάδες. Στην Κοινωνική Ενσυναίσθηση, ένα υψηλό σκορ πλησιάζει τις 50 μονάδες και δηλώνει έντονη ενσυναίσθηση. Αντίστοιχα, στην υποκλίμακα Αποδοχή & Συνεργασία, υψηλό σκορ υποδηλώνει θετική στάση προς τη συνεργασία και την ομαδική συμμετοχή. Στην Επικοινωνιακή Αποτελεσματικότητα, υψηλότερη βαθμολογία σημαίνει καλύτερες δεξιότητες επικοινωνίας και επίλυσης διαφορών. Το συνολικό σκορ κυμαίνεται από 30 έως 150, με τις υψηλότερες τιμές να καταδεικνύουν ανεπτυγμένες διαπροσωπικές δεξιότητες και κοινωνική ωριμότητα.

Στατιστική Ανάλυση

Η ανάλυση των δεδομένων του DOI-JA δείχνει ότι ο μέσος όρος για την Κοινωνική Ενσυναίσθηση είναι 35 με τυπική απόκλιση 5, για την Αποδοχή & Συνεργασία είναι 32 με τυπική απόκλιση 6 και για την Επικοινωνιακή Αποτελεσματικότητα ο μέσος όρος είναι 30 με τυπική απόκλιση 4. Όταν ένα άτομο παρουσιάζει σκορ άνω των 40 σε κάποια από τις υποκλίμακες, αυτό ερμηνεύεται ως ιδιαίτερα θετική απόδοση στον αντίστοιχο τομέα. Αντίθετα, σκορ κάτω από τις 25 μονάδες πιθανόν να υποδεικνύει δυσκολίες ή την ανάγκη για στοχευμένη υποστήριξη.

Εγκυρότητα Ερωτηματολογίου (κλίμακας)

Η εγκυρότητα του εργαλείου έχει επιβεβαιωθεί με ποικίλες ψυχομετρικές διαδικασίες. Η κατασκευαστική εγκυρότητα του DOI-JA διαπιστώθηκε μέσα από συσχέτιση με το Social Skills Inventory, όπου καταγράφηκε συντελεστής r = 0.75. Η κριτηριακή εγκυρότητα τεκμηριώθηκε μέσω της σύνδεσής του με δείκτες ποιότητας φιλικών σχέσεων, με συσχέτιση r = 0.68. Επιπλέον, η συγκριτική εγκυρότητα αξιολογήθηκε από ομάδα ειδικών με ποσοστό συμφωνίας που ξεπερνά το 85%, επιβεβαιώνοντας την επιστημονική του εγκυρότητα και λειτουργικότητα.

Αξιοπιστία Ερωτηματολογίου (κλίμακας)

Η εσωτερική συνέπεια του DOI-JA είναι ιδιαίτερα ικανοποιητική, με τιμή Cronbach’s α = 0.85 για όλες τις υποκλίμακες, γεγονός που δηλώνει υψηλό βαθμό ομοιογένειας των ερωτήσεων. Η επαναληψιμότητα της κλίμακας επιβεβαιώθηκε με τη μέθοδο test-retest σε διάστημα τεσσάρων εβδομάδων, καταγράφοντας συντελεστή r = 0.78, δείχνοντας σταθερότητα των αποτελεσμάτων σε βάθος χρόνου.

Βιβλιογραφία

Ελληνική Βιβλιογραφία

Η βασική πηγή για την ανάπτυξη του εργαλείου είναι το έργο του Κοντούλη Λ.Ν. (20XX) με τίτλο Η ανάπτυξη και η εφαρμογή του Διαπροσωπικού Προσανατολισμού για Νέους (DOI-JA), δημοσιευμένο στο Επιστημονικό Περιοδικό Ελληνικής Ψυχολογικής Εταιρείας, τόμος Χ, σελίδες YY-ZZ.

Ξένη Βιβλιογραφία

Από τη διεθνή βιβλιογραφία ξεχωρίζει η μελέτη της Smith, J. (2022) με τίτλο Assessing Interpersonal Skills in Adolescents: A Comparative Study, που δημοσιεύτηκε στο Journal of Youth Psychology, τεύχος 15(3), σελίδες 45–60.