Ερωτηματολόγιο για τη Διερεύνηση της Συμπεριφοράς σε Θέματα Υγείας [FEG-85]

Σκοπός

Το ερωτηματολόγιο προσαρμόστηκε στην ελληνική γλώσσα προκειμένου να καλύψει την ανάγκη για ψυχομετρικά εργαλεία στον κλάδο της ψυχολογίας της υγείας. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην έρευνα για την περιγραφή τυπικών συμπεριφορών υγείας, για την αξιολόγηση παρεμβάσεων με σκοπό την πρόκληση συγκεκριμένων συμπεριφορών υγείας. Αποδίδει ένα σύνθετο δείκτη σε σχέση με την αξιολόγηση προγραμμάτων πρόληψης και της ποιότητας υγείας, αλλά και στη συμβουλευτική και κλινική πράξη.

Σύντομη περιγραφή

Το ερωτηματολόγιο αποτελείται από 85 ερωτήματα που περιγράφουν συνολικά επτά τύπους συμπεριφορών υγείας: διατροφή, άσκηση, καπνίσμα, αλκοόλ, πρόληψη, λήψη φαρμάκων και ύπνος και ευεξία (“well-being”). Σε κάθε ένα από τους τομείς συμπεριφοράς (διατροφή, κάπνισμα, ύπνος κ.λπ.) ο/η ερωτώμενος/η καλείται να απαντήσει σε συγκεκριμένες ερωτήσεις (π.χ. πόσο συχνά πίνετε γάλα; πόσο συχνά τρώτε λαχανικά; κ.ά.). Η κάθε ερώτηση μπορεί να βαθμολογηθεί είτε από τον/την ερωτώμενο/η, είτε από τον/την ερευνητή/τρια. Σε κάθε τομέα παράγεται ένας σύνθετος δείκτης της συμπεριφοράς του ατόμου. Οι δείκτες μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως μεταβλητές εξαρτημένες ή ανεξάρτητες, για τη διερεύνηση σχέσεων μεταξύ χαρακτηριστικών προσωπικότητας ή άλλων ατομικών διαφορών και των συμπεριφορών υγείας, καθώς και για την αξιολόγηση προγραμμάτων πρόληψης και παρέμβασης.

Δείγμα

Το ερωτηματολόγιο έχει προσαρμοστεί στην ελληνική γλώσσα. Η στάθμισή του στον ελληνικό πληθυσμό βρίσκεται υπό επεξεργασία. Αναφέρονται ενδεικτικά δεδομένα σταθμισμένου ερωτηματολογίου σε δείγμα 518 ατόμων στη Γερμανία. Για τους επιμέρους τομείς, η αξιοπιστία εσωτερικής συνέπειας (Cronbach’s α) έχει βρεθεί ως εξής: Διατροφή από 0,51 έως 0,91. Άσκηση από 0,43 έως 0,71. Αλκοόλ από 0,86 έως 0,90. Φάρμακα από 0,59 έως 0,84. Κάπνισμα από 0,84 έως 0,85. Ύπνος από 0,62. Ευεξία 0,49.

Τρόπος βαθμολόγησης

Η βαθμολόγηση γίνεται είτε σε κλίμακες τύπου Likert (τεσσάρων διαβαθμίσεων: 1=ποτέ, 4=καθημερινά/περισσότερες φορές την ημέρα· πέντε διαβαθμίσεων: 1=διαφωνώ απόλυτα, 5=συμφωνώ απόλυτα· επτά διαβαθμίσεων: -3=πολύ δυσαρεστημένος/η, 0=ουδέτερος/η, +3=πολύ ικανοποιημένος/η), είτε με επιλογή μίας ή περισσότερων δυνατοτήτων από λίστα. Αξιολογούνται ξεχωριστά ο κάθε τομέας υγείας και οι επιμέρους παράγοντες, οι σχέσεις μεταξύ συγκεκριμένων συμπεριφορών και του επιπέδου υγείας των ατόμων, καθώς και οι σχέσεις μεταξύ δημογραφικών χαρακτηριστικών και επιμέρους τομέων υγείας. Στις επιμέρους διαστάσεις του ερωτηματολογίου μπορούν να υπολογιστούν μέσοι όροι ή συναθροίσεις. Το ερωτηματολόγιο είναι ευέλικτο στη βαθμολόγηση και την αξιολόγηση, ανάλογα με τα ερευνητικά ερωτήματα που τίθενται και το σκοπό για τον οποίο χρησιμοποιείται.

Κύριες βιβλιογραφικές πηγές

Dlugosch, G. E. (1994). Veränderungen des Gesundheitsverhaltens während einer Kur. Eine Längsschnittstudie zur Reliabilitäts- und Validitätsprüfung des Fragebogens zur Erfassung des Gesundheitsverhaltens (FEG). Landau: Empirische Pädagogik.
Dlugosch, G. E., & Krieger, W. (1995). Fragebogen zur Erfassung des Gesundheitsverhaltens – FEG: Handanweisung. Frankfurt: Sweet Test Services.
Σοφιανοπούλου, Α., & Καλαντζή-Αζζ., Α. (2003). Περιγραφή συμπεριφορών σχετικών με την υγεία: διατροφή, άσκηση, αλκοόλ, κάπνισμα και ύπνος. Η επίδραση της ηλικίας, του φύλου και της ψυχολογικής κατάστασης. Πτυχιακή εργασία, τμήματος ΦΠΨ (Πρόγραμμα Ψυχολογίας), Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αθήνα.