Ερωτηματολόγιο Υγείας κατά Παυλώφ [PTS-60]
Σύντομη Περιγραφή
Το ερωτηματολόγιο αποτελείται από 60 ερωτήσεις και βασίζεται στη θεωρία του Pavlov για την αξιολόγηση ιδιοσυγκρασιακών λειτουργιών που σχετίζονται με το κεντρικό νευρικό σύστημα. Οι λειτουργίες που εξετάζονται είναι η δύναμη διέγερσης, η δύναμη αναστολής και η κινητικότητα των νευρικών διεργασιών. Υπάρχει επίσης και μία τέταρτη λειτουργία, μη εξεταζόμενη στην ελληνική έκδοση, που αφορά την ισορροπία των παραπάνω. Οι ερωτήσεις διατυπώνονται με τρόπο που να μπορούν να απαντηθούν από τον γενικό πληθυσμό χωρίς εξειδικευμένες γνώσεις.
Σκοπός
Ο σκοπός του ερωτηματολογίου είναι η αξιολόγηση βασικών ιδιοσυγκρασιακών χαρακτηριστικών που, σύμφωνα με τον Pavlov, εδράζονται στο κεντρικό νευρικό σύστημα και αφορούν τον τρόπο αντίδρασης του ατόμου σε ερεθίσματα. Το εργαλείο συμβάλλει στη μελέτη της λειτουργικότητας του νευρικού συστήματος, όπως αυτή εκδηλώνεται μέσω συμπεριφοράς και ψυχολογικών αποκρίσεων.
Τρόπος Βαθμολόγησης
Οι ερωτήσεις απαντώνται σε τετράβαθμη κλίμακα Likert: συμφωνώ απόλυτα, μάλλον συμφωνώ, μάλλον διαφωνώ, διαφωνώ απόλυτα. Κάθε απάντηση αντιστοιχεί σε αριθμητική τιμή και συμβάλλει στον υπολογισμό βαθμολογίας για τις τρεις βασικές υποκλίμακες. Οι συνολικές βαθμολογίες επιτρέπουν τον προσδιορισμό του προφίλ του ατόμου ως προς τη λειτουργία του νευρικού του συστήματος.
Εγκυρότητα
Η εγκυρότητα της κλίμακας τεκμηριώνεται από το γεγονός ότι ακολουθήθηκε κοινή διαδικασία κατασκευής σε περισσότερες από 20 χώρες, όπως η Γερμανία, Αγγλία, Ιταλία, Ινδία και Ρωσία. Η ομοιογένεια στη μεθοδολογία και η προσαρμογή σε διαφορετικούς πληθυσμούς υποστηρίζουν την εννοιολογική εγκυρότητα του εργαλείου.
Αξιοπιστία
Ο δείκτης Cronbach’s α για τις τρεις υποκλίμακες ήταν 0,86 για τη δύναμη διέγερσης, 0,80 για τη δύναμη αναστολής και 0,88 για την κινητικότητα των νευρικών διεργασιών. Ο συντελεστής αξιοπιστίας επαναληπτικών μετρήσεων (test–retest) ήταν 0,78 για τη δύναμη διέγερσης, 0,59 για τη δύναμη αναστολής και 0,82 για την κινητικότητα, επιβεβαιώνοντας ικανοποιητική έως υψηλή αξιοπιστία για τις περισσότερες διαστάσεις.
Ανάλυση και Χρήση Δεδομένων
Η ανάλυση των δεδομένων μπορεί να γίνει είτε ξεχωριστά για κάθε μία από τις τρεις λειτουργίες είτε συνδυαστικά για τη δημιουργία ενός προφίλ ιδιοσυγκρασιακών χαρακτηριστικών. Το εργαλείο μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε ερευνητικές μελέτες ψυχολογίας και ψυχοφυσιολογίας, καθώς και στην κλινική αξιολόγηση ατόμων ως προς την προσαρμογή και την αντίδρασή τους σε περιβαλλοντικά ερεθίσματα και καταστάσεις.
Βιβλιογραφία
Καλατζή-Αζίζη, Α., Χριστακοπούλου, Σ., Μυλωνάς, Κ., Angleitner, A., & Strelau, J. (1996). Μέτρηση της ιδιοσυγκρασίας για ενήλικες με το Pavlovian Temperament Survey. Ψυχολογία, 3, 130–138.