Ερωτηματολόγιο Μέτρησης της Προδιάθεσης για Κριτική Σκέψη [CM3-72]

Περιγραφή Ερωτηματολογίου

Το Ερωτηματολόγιο Μέτρησης της Προδιάθεσης για Κριτική Σκέψη (ΕΜΠΚΣ – CM3, California Measure of Mental Motivation) είναι ένα ψυχομετρικό εργαλείο που αποσκοπεί στην αξιολόγηση της διάθεσης ενός ατόμου να χρησιμοποιεί την κριτική του σκέψη. Αξιολογεί την προδιάθεση του ατόμου να μάθει, να διερευνήσει, να παρατηρεί και να επιλύει προβλήματα με ενεργό και υπεύθυνο τρόπο. Το εργαλείο αποτελεί προσαρμογή του πρωτότυπου ερωτηματολογίου CM3 για το ελληνικό εκπαιδευτικό περιβάλλον και στοχεύει σε μαθητές Γυμνασίου και Λυκείου. Η ανάπτυξή του βασίστηκε σε διεθνείς προδιαγραφές και σε ερευνητικά δεδομένα, εξασφαλίζοντας την εγκυρότητα και αξιοπιστία του εργαλείου.

Ανάλυση και Χρήση Δεδομένων

Η πιλοτική εφαρμογή του ερωτηματολογίου πραγματοποιήθηκε σε δείγμα 350 μαθητών ηλικίας 11 έως 13 ετών, εκ των οποίων 310 ήταν μαθητές σχολείων και 40 φοιτητές του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του ΕΚΠΑ. Η κατανομή φύλου ήταν ισομερής, με 166 άρρενες και 184 θήλεις. Η συλλογή δεδομένων πραγματοποιήθηκε σε διάφορες γεωγραφικές περιοχές της Ελλάδας, όπως η Αττική, η Κρήτη, η Ρόδος, η Λακωνία και η Ιωάννινα. Ο μέσος όρος για την κατηγορία του ορθολογισμού ήταν 31,46. Για την εμπλοκή στη διαδικασία μάθησης καταγράφηκε μέσος όρος 25,09, για την οργάνωση 36,35 και για την εστίαση της προσοχής 32,91. Όσον αφορά τους επιμέρους αλληλεπιδρώντες παράγοντες της επιθυμίας για μάθηση, ο μέσος όρος ήταν 31,75. Για την αναζήτηση πληροφορίας 42,91, για την επίμονη επίλυση προβλημάτων 41,62 και για τους επιμέρους παράγοντες της προδιάθεσης για πρωτοτυπία 32,67 και για αναζήτηση προκλήσεων 42,43. Για την αποδοχή της πολυπλοκότητας και της διαφορετικότητας οι μέσοι όροι ήταν αντίστοιχα 37,92 και 24,57.

Χρήση Δεδομένων

Το ερωτηματολόγιο αξιολογεί τέσσερις βασικές περιοχές προδιάθεσης: εμπλοκή στη διαδικασία, οργάνωση, εστίαση της προσοχής και συλλογή πληροφοριών. Παράλληλα, εξετάζει αλληλεπιδρώντες παράγοντες όπως η προθυμία για μάθηση, η επιμονή στην επίλυση προβλημάτων, η πρωτοτυπία και η αναζήτηση προκλήσεων. Η ερμηνεία των αποτελεσμάτων επιτρέπει την εκτίμηση του βαθμού στον οποίο ένα άτομο είναι εσωτερικά παρακινημένο να χρησιμοποιεί την κριτική του σκέψη σε προσωπικά, ακαδημαϊκά ή κοινωνικά πλαίσια.

Στόχος

Ο κύριος στόχος του ερωτηματολογίου είναι η μέτρηση του βαθμού προδιάθεσης ενός ατόμου να χρησιμοποιεί την κριτική του σκέψη. Παράλληλα, εξετάζεται η διάθεση του ατόμου για μάθηση, δημιουργικότητα, πρωτοτυπία και επιμονή στην επίλυση προβλημάτων. Το εργαλείο απευθύνεται κυρίως σε μαθητικό πληθυσμό και έχει ως στόχο την ψυχομετρική αξιολόγηση της κριτικής στάσης, ως βασικής δεξιότητας για την ακαδημαϊκή και κοινωνική ανάπτυξη.

Βαθμονόμηση

Το εργαλείο παρέχει αποτελέσματα σε κλίμακα από 6 έως 50 για κάθε κατηγορία. Η κλίμακα ερμηνεύεται ως εξής: έντονα αρνητική προδιάθεση (0-9), αρνητική προδιάθεση (10-19), αμφίρροπη προδιάθεση (20-30), θετική προδιάθεση (31-40) και έντονα θετική προδιάθεση (41-50). Η εγκυρότητα του εργαλείου βασίζεται στις αρχές του Delphi Report και η εσωτερική του συνέπεια, μετρούμενη με τον δείκτη Cronbach’s α, είναι 0,73 για την ελληνική εκδοχή.

Βιβλιογραφία

Facione, P. A., & Facione, N. C. (1992). Test Manual: The California Critical Thinking Disposition Inventory. Millbrae, CA: Insight Assessment.
Giancarlo, C. A. F., & Facione, P. A. (1998). Test Manual: The California Measure of Mental Motivation. Millbrae, CA: Insight Assessment.
American Philosophical Association (1990). Critical Thinking: a Statement of Expert Consensus for Purposes of Educational Assessment and Instruction. “The Delphi Report”. Washington, DC: ERIC.