Διαστάσεις Διαπροσωπικών Σχέσεων Μεταξύ Συνομηλίκων [DIRAP-20]

Περιγραφή Ερωτηματολογίου

Το παρόν ερωτηματολόγιο αφορά τη διερεύνηση των διαπροσωπικών σχέσεων μεταξύ συνομηλίκων, με έμφαση σε τρεις βασικές διαστάσεις: επιθετική (bullying) συμπεριφορά, θυματοποίηση και κοινωνικά υποστηρικτική συμπεριφορά (pro-social). Δημιουργήθηκε και επικυρώθηκε από τους Rigby και Slee (1993), και έχει χρησιμοποιηθεί ευρέως σε ερευνητικά πλαίσια που εξετάζουν την ψυχοκοινωνική προσαρμογή παιδιών και εφήβων.
Αποτελείται από 20 προτάσεις, από τις οποίες ορισμένες λειτουργούν ως ερωτήματα-πλήρωσης (filler items). Οι ερωτήσεις κατανέμονται σε τρεις επιμέρους υποκλίμακες: η Κλίμακα Επιθετικής Συμπεριφοράς περιλαμβάνει τις ερωτήσεις 4, 9, 11, 14, 16 και 17. Η Κλίμακα Θυματοποίησης περιλαμβάνει τις ερωτήσεις 3, 8, 12, 18 και 19. Η Κλίμακα Κοινωνικής Υποστήριξης περιλαμβάνει τις ερωτήσεις 5, 10, 15 και 20.

Ανάλυση και Χρήση Δεδομένων

Οι απαντήσεις συλλέγονται σε τετραβάθμια κλίμακα Likert με τις εξής επιλογές: Ποτέ (1), Μερικές φορές (2), Αρκετά συχνά (3) και Πολύ συχνά (4). Για κάθε υποκλίμακα, υπολογίζεται το άθροισμα των αντίστοιχων απαντήσεων, προσφέροντας έναν συνολικό δείκτη για κάθε μία από τις τρεις διαστάσεις. Υψηλότερες τιμές υποδηλώνουν συχνότερη εμφάνιση της αντίστοιχης συμπεριφοράς.

Χρήση Δεδομένων

Τα δεδομένα που προκύπτουν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για εκπαιδευτική ψυχολογική αξιολόγηση, σχεδιασμό παρεμβάσεων κατά του σχολικού εκφοβισμού, έρευνα σχετικά με την ψυχοκοινωνική προσαρμογή των μαθητών και παρακολούθηση της επίδρασης προγραμμάτων κοινωνικής ενδυνάμωσης.

Στόχος

Ο κύριος στόχος του ερωτηματολογίου είναι να καταγράψει και να αξιολογήσει τη συχνότητα διαφόρων μορφών διαπροσωπικής συμπεριφοράς μεταξύ συνομηλίκων σε σχολικό πλαίσιο. Εστιάζει στην αναγνώριση επιθετικών συμπεριφορών, θυματοποίησης και θετικών κοινωνικών παρεμβάσεων.

Βαθμονόμηση

Η κλίμακα απαντήσεων είναι η εξής:
Ποτέ = 1
Μερικές φορές = 2
Αρκετά συχνά = 3
Πολύ συχνά = 4
Το σκορ κάθε υποκλίμακας υπολογίζεται με το άθροισμα των απαντήσεων στις αντίστοιχες ερωτήσεις. Για παράδειγμα, η Κλίμακα Επιθετικής Συμπεριφοράς προκύπτει από τις ερωτήσεις 4, 9, 11, 14, 16 και 17.
Για ερευνητικούς σκοπούς, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και η σύντομη εκδοχή των 12 ερωτήσεων (οι υπογραμμισμένες ερωτήσεις στο αρχικό ερωτηματολόγιο), όπως δημοσιεύθηκε στην πρωτότυπη μελέτη.

Βιβλιογραφία

Rigby, K., & Slee, P.T. (1993). Dimensions of interpersonal relating among Australian school children and their implications for psychological well-being. Journal of Social Psychology, 133(1), 33–42.