Ερωτηματολόγιο Επίλυσης Προβλημάτων [PSI-32]

Σύντομη Περιγραφή

Το PSI αποτελείται από 32 προτάσεις-ερωτήσεις που αξιολογούν τον τρόπο με τον οποίο τα άτομα αντιλαμβάνονται τις ικανότητές τους στην επίλυση προβλημάτων. Οι ερωτήσεις διατυπώνονται με τέτοιον τρόπο ώστε να εστιάζουν όχι τόσο στην αντικειμενική ικανότητα επίλυσης προβλημάτων, όσο στην υποκειμενική αίσθηση του εξεταζόμενου ως προς τις στρατηγικές, τη σιγουριά και την προσέγγισή του απέναντι σε καθημερινά προβλήματα. Το εργαλείο μετρά τρεις παράγοντες: την αυτοπεποίθηση στην επίλυση προβλημάτων, την τάση προσέγγισης ή αποφυγής των προβλημάτων και τον προσωπικό έλεγχο πάνω στη διαδικασία επίλυσης.

Σκοπός

Ο σκοπός του PSI είναι η μέτρηση και αξιολόγηση των αντιλήψεων που έχει ένα άτομο σχετικά με τις ικανότητές του στην επίλυση προβλημάτων, καθώς και η ανάλυση των στάσεων και των στρατηγικών που υιοθετεί σε τέτοιες καταστάσεις. Το εργαλείο δεν αξιολογεί τις πραγματικές ικανότητες επίλυσης, αλλά την εσωτερική του εικόνα ως προς αυτές, και συνδέεται με την ψυχική υγεία, το άγχος, την κατάθλιψη και την αίσθηση αποτελεσματικότητας.

Τρόπος Βαθμολόγησης

Το PSI απαρτίζεται από 32 δηλώσεις που βαθμολογούνται σε επταβάθμια κλίμακα τύπου Likert (1 = διαφωνώ πάρα πολύ έως 7 = συμφωνώ πάρα πολύ). Οι απαντήσεις αθροίζονται για να προκύψει η συνολική βαθμολογία καθώς και οι επιμέρους βαθμολογίες για τους τρεις παράγοντες. Οι ερωτήσεις κατανέμονται ως εξής: αυτοπεποίθηση (16 προτάσεις), προσέγγιση-αποφυγή (11 προτάσεις), προσωπικός έλεγχος (5 προτάσεις). Οι υψηλότερες βαθμολογίες υποδηλώνουν μεγαλύτερη αίσθηση αναποτελεσματικότητας και αποφυγής στην επίλυση προβλημάτων.

Εγκυρότητα

Το PSI έχει υποστηριχθεί ερευνητικά από πολλές μελέτες που επιβεβαιώνουν την εγκυρότητά του ως εργαλείου αξιολόγησης υποκειμενικών αντιλήψεων για την επίλυση προβλημάτων. Παρουσιάζει σημαντικές συσχετίσεις με άλλες μετρήσεις όπως η αυτοεκτίμηση και η ψυχολογική κατάσταση των εξεταζομένων και δεν συνδέεται με δείκτες κοινωνικής επιθυμητότητας. Η παραγοντική ανάλυση των απαντήσεων ενισχύει την εννοιολογική εγκυρότητα της δομής του εργαλείου.

Αξιοπιστία

Οι δείκτες αξιοπιστίας του PSI δείχνουν πολύ καλή εσωτερική συνέπεια, με δείκτες α του Cronbach να κυμαίνονται από 0,72 έως 0,90. Οι δείκτες αξιοπιστίας επαναληπτικών μετρήσεων κυμαίνονται από 0,83 έως 0,89, αποδεικνύοντας τη σταθερότητα των αποτελεσμάτων σε επαναλαμβανόμενες μετρήσεις.

Ανάλυση και Χρήση Δεδομένων

Το PSI μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο σε ερευνητικά όσο και σε κλινικά περιβάλλοντα. Η ανάλυση των αποτελεσμάτων μπορεί να συμβάλει στον εντοπισμό δυσλειτουργικών τρόπων αντίληψης και προσέγγισης των προβλημάτων, στην ψυχοεκπαίδευση ή την παρέμβαση σε άτομα με άγχος, κατάθλιψη ή χαμηλή αυτοεκτίμηση. Οι βαθμολογίες μπορούν να συσχετιστούν με δημογραφικά ή ψυχολογικά χαρακτηριστικά και να αξιοποιηθούν σε στατιστικές συγκρίσεις.

Βιβλιογραφία

Heppner, P. P., Baumgardner, A., & Jackson, J. (1985). Problem-solving self-appraisal, depression, and attributional style: Are they related? Cognitive Therapy and Research, 9, 105–113. Heppner, P. P., & Petersen, C. H. (1982). The development and implications of a personal problem-solving inventory. Journal of Counseling Psychology, 29, 66–75. Kleftras, G., Alevriadou-Papadopoulou, S., & Tzoytzani, I. (1996). Μέσα γνωστικής εκτίμησης της αποτελεσματικότητας επίλυσης προβλημάτων: Η προσαρμογή του PSI στον ελληνικό πληθυσμό. Πρακτικά του 5ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Ψυχολογικής Έρευνας, Πάτρα. Kleftras, G., & Grigoriou, Z. (2003). Problem-solving and its relationship to depressive symptomatology of parents with disabled children. Ανακοινώθηκε στο 17ο Συνέδριο της European Health Psychology Society: Health and Quality of Life, Island of Kos.