Κλίμακα Λειτουργικότητας και Κοινωνικών Ρόλων [RFS-4]

Σκοπός Κλίμακας

Ο σκοπός της Κλίμακας Λειτουργικότητας και Κοινωνικών Ρόλων [ΚΛΚΡ-4] είναι η αξιολόγηση της ικανότητας των ατόμων με χρόνια ψυχικά νοσήματα, να προσαρμοστούν στις κοινωνικές αλληλοεπιδράσεις. Πιο συγκεκριμένα, ελέγχεται η συμπεριφορά τους σε τομείς όπως η εργασία, η ανεξάρτητη διαβίωση, η ανάπτυξη διαπροσωπικών σχέσεων και η συμμετοχή σε κοινωνικές δραστηριότητες.

Ανάλυση Κλίμακας

Η Κλίμακα Λειτουργικότητας και Κοινωνικών Ρόλων [ΚΛΚΡ-4] δημιουργήθηκε από τους Pheeters και Newman το 1980 και αποτελείται από τέσσερεις κλίμακες. Αρχικά, η βαθμολογία της έρχεται από τους επαγγελματίες ψυχικής υγείας, οι οποίοι για τη χρήση του ερωτηματολογίου θα πρέπει να γνωρίζουν καλά τον ερωτώμενο. Εάν το παραπάνω δεν συμβαίνει και ο ασθενής έρχεται για αρχική αξιολόγηση, τότε μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως ένα «εργαλείο» σε μία ημιδομημένη ατομική συνέντευξη.
Συγκεκριμένα, θα βοηθήσει στην αξιολόγηση του ατόμου σε τέσσερις τομείς, οι οποίοι είναι η απασχόληση-παραγωγικότητα, η αυτόνομη διαβίωση και αυτοφροντίδα, η ανάπτυξη στενών διαπροσωπικών σχέσεων και η ανάπτυξη ευρύτερων κοινωνικών σχέσεων, δραστηριοτήτων και ενδιαφερόντων. Για τη βαθμολόγηση, αυτής της περίπτωσης, ο χρόνος που απαιτείται είναι ο ίδιος με μία τυπική συνέντευξη ψυχοκοινωνικής αξιολόγησης. Όσον αφορά την περίπτωση όπου ο επαγγελματίας ψυχικής υγείας γνωρίζει καλά το άτομο, η βαθμολόγηση χρειάζεται μόνο λίγα λεπτά.

Βαθμολόγηση και Στατιστική Ανάλυση

Ο επαγγελματίας ψυχικής υγείας βαθμολογεί το άτομο σε κάθε παράγοντα της Κλίμακας Λειτουργικότητας και Κοινωνικών Ρόλων [ΚΛΚΡ-4], με βάση μία κλίμακα βαθμολόγησης επτά διαβαθμίσεων, με τη βοήθεια των περιγραφικών στοιχείων που συνοδεύουν κάθε διαβάθμιση. Η βαθμολογία του κάθε παράγοντα είναι δυνατόν να κυμαίνεται από 1 (έντονη δυσλειτουργία) έως 7 (επάρκεια λειτουργικότητας). Αξίζει να σημειωθεί ότι σε κάθε διαβάθμιση είναι καταγεγραμμένα τα περιγραφικά κριτήρια, τα οποία καθοδηγούν τις ερωτήσεις του ειδικού και τον διευκολύνουν στη βαθμολόγησή του. Η συνολική βαθμολογία είναι το άθροισμα των βαθμολογιών των τεσσάρων τομέων και κυμαίνεται από 4 έως 28. Μία μικρή βαθμολογία σημαίνει έντονη δυσλειτουργία, ενώ μία μεγάλη σημαίνει επαρκής συνολική λειτουργικότητα.

Εγκυρότητα και αξιοπιστία

Η Κλίμακα Λειτουργικότητας και Κοινωνικών Ρόλων [ΚΛΚΡ-4] μεταφράστηκε στα Ελληνικά από τους Τζινιέρη-Κοκκώση και συν., (2004) και παρουσιάζει ικανοποιητική εγκυρότητα. Επίσης, η αξιοπιστία εσωτερικής συνέπειας στους τέσσερις τομείς και στο σύνολό τους είναι ικανοποιητική και κυμαίνεται από 0,82 έως 0,90. Επίσης η αξιοπιστία μεταξύ βαθμολογητών στους τέσσερις τομείς και στη συνολική βαθμολογία κυμαίνεται από 0,80 έως 0,95.

Βιβλιογραφία

McPheeters, H. L. (1984). Statewide mental health outcome evaluation: a perspective of two southern states. Community Mental Health Journal, 20(1), 44-55.
Ventura, J., Welikson, T., Ered, A., Subotnik, K. L., Keefe, R. S., Hellemann, G. S., & Nuechterlein, K. H. (2020). Virtual reality assessment of functional capacity in the early course of schizophrenia: Associations with cognitive performance and daily functioning. Early intervention in psychiatry, 14(1), 106-114.
Γερουλίδου, Δ. Χ. (2019). Τα επίπεδα άγχους των γονέων παιδιών με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες: συσχέτιση με την ποιότητα ζωής και την ικανοποίηση από τη ζωή.