Ερωτηματολόγιο Ψυχολογικών Συμπτωμάτων [SCL-90-R]

Περιγραφή Ερωτηματολογίου

Το Symptom Checklist-90-Revised (SCL-90-R) είναι ένα αυτοσυμπληρούμενο ψυχομετρικό εργαλείο που έχει σχεδιαστεί για να αξιολογεί ένα ευρύ φάσμα ψυχολογικών προβλημάτων και συμπτωμάτων ψυχοπαθολογίας. Αποτελείται από 90 ερωτήσεις που αναφέρονται σε ψυχολογικά και σωματικά συμπτώματα, τα οποία εξετάζουν την ψυχική κατάσταση του ατόμου κατά την τελευταία εβδομάδα. Οι συμμετέχοντες καλούνται να αξιολογήσουν κάθε σύμπτωμα με βάση μια πενταβάθμια κλίμακα από το 0 (καθόλου) έως το 4 (πάρα πολύ), καταγράφοντας την ένταση του κάθε συμπτώματος.

Ανάλυση και Χρήση Δεδομένων

Τα δεδομένα που συλλέγονται από το SCL-90-R αναλύονται τόσο ποιοτικά όσο και ποσοτικά, προσφέροντας μια συνολική εικόνα της ψυχολογικής κατάστασης του εξεταζόμενου. Το ερωτηματολόγιο περιλαμβάνει εννέα βασικές διαστάσεις: Σωματοποίηση, Ιδεοψυχαναγκαστικά Συμπτώματα, Διαπροσωπική Ευαισθησία, Κατάθλιψη, Άγχος, Εχθρότητα, Φοβικό Άγχος, Παρανοϊκή Ιδεασμός και Ψυχωσικά Συμπτώματα. Επιπλέον, παράγει τρεις γενικούς δείκτες: τον Γενικό Δείκτη Βαρύτητας (GSI), που αντικατοπτρίζει το συνολικό επίπεδο ψυχολογικής δυσφορίας, τον Δείκτη Έντασης Θετικών Συμπτωμάτων (PSDI), που αποτυπώνει τη μέση ένταση των συμπτωμάτων, και το Σύνολο Θετικών Συμπτωμάτων (PST), που δείχνει τον συνολικό αριθμό των αναφερόμενων συμπτωμάτων. Τα δεδομένα χρησιμοποιούνται ευρέως στην κλινική πράξη για την αξιολόγηση της ψυχικής υγείας, στη διαφορική διάγνωση, στην παρακολούθηση της πορείας της θεραπείας και στην ερευνητική μελέτη ψυχοπαθολογικών προτύπων.

Στόχος

Ο βασικός στόχος του SCL-90-R είναι η αντικειμενική καταγραφή της έντασης και της συχνότητας των ψυχολογικών συμπτωμάτων σε κλινικούς και μη κλινικούς πληθυσμούς. Το εργαλείο συμβάλλει στην κατανόηση της συναισθηματικής και ψυχικής κατάστασης του ατόμου και στηρίζει τη διαδικασία κλινικής αξιολόγησης και λήψης αποφάσεων. Δεν προορίζεται για να θέτει διαγνώσεις, αλλά λειτουργεί ως επικουρικό εργαλείο για επαγγελματίες ψυχικής υγείας.

Βαθμονόμηση

Η βαθμολόγηση του SCL-90-R βασίζεται στις απαντήσεις που δίνονται σε κάθε ερώτηση μέσω της πενταβάθμιας κλίμακας, όπου 0 σημαίνει «καθόλου» και 4 «πάρα πολύ». Υπολογίζονται επιμέρους δείκτες για κάθε μία από τις εννέα διαστάσεις, καθώς και οι τρεις γενικοί δείκτες. Η ερμηνεία των αποτελεσμάτων γίνεται βάσει καθορισμένων ορίων και συγκριτικών τιμών (norms) που έχουν προκύψει από δείγματα του γενικού πληθυσμού. Υψηλότερες τιμές υποδεικνύουν μεγαλύτερη ένταση συμπτωμάτων και αυξημένη ψυχολογική επιβάρυνση. Η σωστή ερμηνεία απαιτεί επιστημονική κατάρτιση και πραγματοποιείται αποκλειστικά από εξειδικευμένο προσωπικό.

Βιβλιογραφία

Derogatis, L. R. (1994). SCL-90-R: Administration, scoring and procedures manual. Minneapolis: National Computer Systems. Derogatis, L. R., & Cleary, P. A. (1977). Confirmation of the dimensional structure of the SCL-90: A study in construct validation. Journal of Clinical Psychology, 33(4), 981–989. Boulet, J., & Boss, M. W. (1991). Reliability and validity of the Brief Symptom Inventory. Psychological Assessment: A Journal of Consulting and Clinical Psychology, 3(3), 433–437. Πλατέλλα, Μ. & Φραντζή, Α. (2003). Ψυχομετρική αξιολόγηση του SCL-90-R στον ελληνικό πληθυσμό. Ψυχιατρική, 14(3), 202–213.