Αναθεωρημένη Κλίμακα Υποκειμενικής Αντίληψης Θυματοποίησης [SEQ-27]

Σύντομη Περιγραφή

Η Αναθεωρημένη Κλίμακα Υποκειμενικής Αντίληψης Θυματοποίησης αποτελεί ένα ψυχομετρικό εργαλείο που αποσκοπεί στην αποτύπωση του βαθμού με τον οποίο ένα άτομο βιώνει και ερμηνεύει γεγονότα ή σχέσεις μέσα από τον ρόλο του θύματος. Η κλίμακα εστιάζει στην υποκειμενική εμπειρία της θυματοποίησης και όχι απαραίτητα στην αντικειμενική ύπαρξη ενός γεγονότος κακοποίησης ή παραβίασης.

Σκοπός

Η κλίμακα στοχεύει στη διερεύνηση της εσωτερικευμένης πεποίθησης του ατόμου ότι είναι θύμα αδικιών, απόρριψης ή επιθέσεων. Αξιοποιείται σε ερευνητικά και κλινικά πλαίσια, με σκοπό την κατανόηση της σχέσης μεταξύ θυματοποίησης και ψυχικής υγείας, καθώς και της σύνδεσης της εμπειρίας θυματοποίησης με την ενδοπροσωπική ρύθμιση και τις διαπροσωπικές σχέσεις.

Τρόπος Βαθμολόγησης

Η κλίμακα αποτελείται από 20 δηλώσεις, τις οποίες το άτομο καλείται να αξιολογήσει με βάση πενταβάθμια κλίμακα Likert (1 = Διαφωνώ απόλυτα έως 5 = Συμφωνώ απόλυτα). Ορισμένες προτάσεις βαθμολογούνται αντίστροφα. Η συνολική βαθμολογία προκύπτει από το άθροισμα των απαντήσεων, με υψηλότερες τιμές να υποδηλώνουν υψηλότερη υποκειμενική αντίληψη θυματοποίησης. Οι επιμέρους βαθμολογίες μπορούν να ομαδοποιηθούν σε θεματικές (π.χ. διαπροσωπική αδικία, συναισθηματική απορρύθμιση, επιρροή στο «Εγώ»).

Εγκυρότητα

Η κλίμακα έχει αναπτυχθεί και προσαρμοστεί βάσει θεωρητικών μοντέλων διαπροσωπικής αντίληψης, εσωτερικών πεποιθήσεων και ψυχολογικού τραύματος. Η εννοιολογική εγκυρότητα υποστηρίζεται από τη συσχέτισή της με ψυχοπαθολογικούς δείκτες όπως η κατάθλιψη, η παρανοειδής ιδεασμός, η χαμηλή αυτοεκτίμηση και το άγχος. Έχουν διενεργηθεί παραγοντικές αναλύσεις επιβεβαίωσης της δομής της κλίμακας.

Αξιοπιστία

Η εσωτερική συνέπεια της κλίμακας είναι υψηλή, με δείκτη Cronbach’s alpha που υπερβαίνει το 0.85 στη συνολική βαθμολογία και άνω του 0.75 στις επιμέρους υποκλίμακες. Η αξιοπιστία επαναληψιμότητας (test-retest) έχει επιβεβαιωθεί σε χρονικό διάστημα 2–4 εβδομάδων, με υψηλή συσχέτιση (r > 0.80).

Ανάλυση και Χρήση Δεδομένων

Η ανάλυση των δεδομένων περιλαμβάνει την εξαγωγή συνολικής και επιμέρους βαθμολογίας, τη χρήση περιγραφικών στατιστικών (μέσοι όροι, τυπικές αποκλίσεις) και συγκριτικών δοκιμασιών μεταξύ ομάδων. Η κλίμακα μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως διαγνωστικό εργαλείο για την ανίχνευση ψυχολογικών κινδύνων, ως δείκτης σε ψυχοθεραπευτικές παρεμβάσεις ή ως μεταβλητή σε ερευνητικά πρωτόκολλα που μελετούν την υποκειμενική ερμηνεία τραυματικών ή στρεσογόνων γεγονότων.

Βιβλιογραφία

Παπαδοπούλου, Ε., Καραδήμας, Ε. (2020). Αντίληψη Θυματοποίησης και Ψυχοκοινωνική Λειτουργία: Ψυχομετρική Ανάλυση Αναθεωρημένης Κλίμακας. Ελληνική Επιθεώρηση Ψυχολογίας, 27(3), 45–62.
Miller, D. T., & Fry, R. E. (2003). The Subjective Experience of Victimization: Implications for Social Perception and Mental Health. Journal of Personality and Social Psychology, 84(3), 409–426.
Williams, T., & Smith, R. E. (2010). Revised Subjective Victimization Scale: Development and validation. Journal of Clinical Psychology, 66(1), 55–67.