Κλίμακα Σφαίρας Ελέγχου [TSCS-30]

Σύντομη Περιγραφή

Η Κλίμακα Σφαίρας Ελέγχου αξιολογεί τρία διαφορετικά πεδία αντιληπτικού ελέγχου: τον προσωπικό έλεγχο ή προσωπική αποτελεσματικότητα, τον διαπροσωπικό έλεγχο και τον κοινωνικοπολιτικό έλεγχο. Περιλαμβάνει 30 δηλώσεις-ερωτήσεις. Κάθε σφαίρα ελέγχου αντιστοιχεί σε 10 δηλώσεις. Οι απαντήσεις δίνονται σε κλίμακα επταβάθμιας διαβάθμισης και ο συνολικός σκοπός είναι να αποτυπωθεί ο βαθμός στον οποίο το άτομο πιστεύει ότι ελέγχει προσωπικά, κοινωνικά ή πολιτικά γεγονότα στη ζωή του. Υψηλή βαθμολογία υποδηλώνει υψηλό εσωτερικό κέντρο ελέγχου, ενώ χαμηλή δείχνει μεγαλύτερη τάση προς εξωτερικό έλεγχο ή αδυναμία ελέγχου.

Σκοπός

Σκοπός της κλίμακας είναι η εκτίμηση του επιπέδου του εσωτερικού ή εξωτερικού κέντρου ελέγχου στη συμπεριφορά ενός ατόμου. Το εργαλείο βασίζεται στη θεωρία του αντιληπτού ελέγχου και συμβάλλει στην κατανόηση της στάσης των ατόμων απέναντι στον έλεγχο των γεγονότων της ζωής τους.

Τρόπος Βαθμολόγησης

Η βαθμολόγηση γίνεται σε επταβάθμια κλίμακα Likert, από 1 έως 7, για κάθε μία από τις 30 δηλώσεις. Οι πρώτες 10 δηλώσεις αξιολογούν τον προσωπικό έλεγχο, οι δηλώσεις 11 έως 20 τον διαπροσωπικό έλεγχο, και οι δηλώσεις 21 έως 30 τον κοινωνικοπολιτικό έλεγχο. Ο μέσος όρος των απαντήσεων σε κάθε υποκλίμακα παρέχει το σχετικό σκορ.

Εγκυρότητα

Η μεταφρασμένη έκδοση της κλίμακας βασίστηκε σε ελληνικό φοιτητικό δείγμα και παρουσίασε καλή εννοιολογική εγκυρότητα. Η στατιστική ανάλυση επιβεβαίωσε ότι η κλίμακα αξιολογεί με επάρκεια τις τρεις διακριτές σφαίρες του αντιληπτού ελέγχου, εναρμονιζόμενη με τη θεωρητική της βάση.

Αξιοπιστία

Ο δείκτης εσωτερικής συνέπειας (Cronbach’s α) για την υποκλίμακα του προσωπικού ελέγχου ήταν 0,60. Για τον διαπροσωπικό έλεγχο ο δείκτης ήταν 0,65, ενώ για τον κοινωνικοπολιτικό έλεγχο ήταν 0,71. Οι τιμές αυτές θεωρούνται οριακά ικανοποιητικές και υποδεικνύουν την ανάγκη περαιτέρω ενίσχυσης της αξιοπιστίας του εργαλείου σε ελληνικά δείγματα.

Ανάλυση και Χρήση Δεδομένων

Τα δεδομένα της κλίμακας μπορούν να αναλυθούν μέσω υπολογισμού μέσου όρου και τυπικής απόκλισης για κάθε υποκλίμακα. Η κλίμακα χρησιμοποιείται σε έρευνες που εξετάζουν τη σχέση του αντιληπτού ελέγχου με την ψυχική υγεία, την επαγγελματική αποτελεσματικότητα, την εκπαιδευτική απόδοση και την κοινωνική συμπεριφορά. Είναι κατάλληλη για χρήση σε ενήλικες, ιδίως σε πανεπιστημιακό και συμβουλευτικό πλαίσιο.

Κύριες Βιβλιογραφικές Πηγές

Μαλικιώση-Λοΐζου, Μ., & Anderson, L. R. (1992). Κλίμακα Σφαίρας Ελέγχου: Στοιχεία αξιοπιστίας της μεταφοράς της στα ελληνικά. Ψυχολογικά Θέματα, 5, 203–210.
Paulhus, D. L. (1983). Sphere-specific measures of perceived control. Journal of Personality and Social Psychology, 44, 1253–1265.