Κλίμακα Μέτρησης του Περιβάλλοντος της Σχολικής Τάξης για το Γυμνάσιο [CES-24]

Σκοπός

Η Κλίμακα Μέτρησης του Περιβάλλοντος της Σχολικής Τάξης (Classroom Environment Scale – CES) αποσκοπεί στη διερεύνηση του ψυχολογικού και κοινωνικού κλίματος της σχολικής τάξης, όπως αυτό βιώνεται από τους ίδιους τους μαθητές και τις μαθήτριες. Το εργαλείο αξιοποιείται για ερευνητικούς, συμβουλευτικούς και εκπαιδευτικούς σκοπούς, με στόχο την κατανόηση και βελτίωση των συνθηκών διδασκαλίας και μάθησης στο Γυμνάσιο.

Σύντομη περιγραφή

Η κλίμακα αποτελείται από 24 προτάσεις και απαιτεί περίπου 15 λεπτά για τη συμπλήρωσή της. Οι προτάσεις είναι οργανωμένες σε έξι διακριτές υποκλίμακες, καθεμία από τις οποίες περιλαμβάνει τέσσερα ερωτήματα. Οι υποκλίμακες είναι: Εμπιστοσύνη (Involvement), Κοινωνικοψυχολογικό Δέσιμο (Affiliation), Στήριξη του Καθηγητή (Teacher Support), Σαφής Προσανατολισμός Έργου (Task Orientation), Τάξη και Οργάνωση (Order and Organization), και Ασαφείς Κανονισμοί (Rule Clarity).

Δείγμα

Η ελληνική έκδοση της κλίμακας σταθμίστηκε σε δείγμα 1.442 μαθητών και μαθητριών της Δ΄ τάξης του Γυμνασίου, αντιπροσωπευτικά κατανεμημένων ως προς το φύλο, τη γεωγραφική περιοχή και το κοινωνικοοικονομικό επίπεδο.

Τρόπος βαθμολόγησης

Οι απαντήσεις δίνονται σε πενταβάθμια κλίμακα τύπου Likert, όπου το 1 δηλώνει «Διαφωνώ απόλυτα» και το 5 δηλώνει «Συμφωνώ απόλυτα». Η βαθμολογία κάθε υποκλίμακας προκύπτει από το άθροισμα των αντίστοιχων τεσσάρων προτάσεων. Οι υψηλότερες τιμές υποδηλώνουν θετικότερες αντιλήψεις για τη συγκεκριμένη διάσταση του κλίματος της τάξης.

Εγκυρότητα

Η CES παρουσιάζει υψηλή φαινομενική και εννοιολογική εγκυρότητα, καθώς και ικανοποιητική εσωτερική δομή. Οι έξι υποκλίμακες αναδύθηκαν μέσα από αναλυτικές διαδικασίες παραγοντικής ανάλυσης και καλύπτουν ουσιώδεις πτυχές του σχολικού περιβάλλοντος. Η εννοιολογική εγκυρότητα ενισχύεται περαιτέρω από τη συσχέτιση των υποκλιμάκων με συναφείς ψυχοκοινωνικούς δείκτες.

Αξιοπιστία

Οι δείκτες εσωτερικής συνέπειας (Cronbach’s α) κυμαίνονται από 0,70 έως 0,90 ανά υποκλίμακα, υποδεικνύοντας υψηλό βαθμό αξιοπιστίας. Επιπλέον, η επαναληπτική αξιολόγηση σε υποσύνολο του δείγματος ανέδειξε σημαντική σταθερότητα των μετρήσεων στο χρόνο.

Κύριες βιβλιογραφικές πηγές

Η κλίμακα αναπτύχθηκε αρχικά από τον R. H. Moos το 1974 και αναθεωρήθηκε το 1986. Στην Ελλάδα, η σταθμισμένη προσαρμογή έγινε από τον Ηλία Μασταγούφα και τον Σπύρο Βούλγαρη το 2005. Κύριες πηγές αποτελούν τα έργα: Moos R.H. (1974, 1986), Μασταγούφας Η. (2003), και Voulgaris, S. & Mastagouras, E.G. (2005).