Κλίμακα Μοναξιάς και Κοινωνικής Δυσαρέσκειας [LSDS-23]

Σκοπός

Η κλίμακα σχεδιάστηκε με σκοπό να αξιολογήσει τη μοναξιά και την κοινωνική δυσαρέσκεια, αρχικά γενικά (1984) και, μετά την αναθεώρησή της (1985), στο σχολείο, σε παιδιά σχολικής ηλικίας (Γ΄ Δημοτικού και άνω).

Σύντομη περιγραφή

Πρόκειται για μια κλίμακα αυτοαναφοράς η οποία περιλαμβάνει 23 ερωτήσεις (οι πρώτες 16 είναι της πρωτότυπης κλίμακας και οι υπόλοιπες 7 προστέθηκαν στην ελληνική προσαρμογή). Οι συμμετέχοντες απαντούν στις προτάσεις που έχουν τεθεί με μορφή ερωτήσεων επιλέγοντας μία από τρεις απαντήσεις (“Ποτέ”, “Μερικές φορές”, “Πάντα”), οι οποίες βαθμολογούνται από το 1 ως το 3. Οι ερωτήσεις αφορούν στην υποκειμενική αίσθηση του παιδιού για το βαθμό στον οποίο υπάρχει μοναξιά και αποδοκιμασία στις σχέσεις του, την αντίληψη του παιδιού για το ποιες είναι οι αιτίες αυτής της κατάστασης και την αντίληψή του για τις δυνατότητές του. Η έμφαση αφορά το χώρο του σχολείου.

Δείγμα

Η προσαρμογή βασίστηκε σε ένα δείγμα 238 μαθητών της Δ’ και της Στ’ Δημοτικού (μέσος όρος ηλικίας 9,3 και 11,2 έτη, αντιστοίχως). Έγινε σύγκριση των μέσων όρων της πρωτότυπης κλίμακας, χρησιμοποιήθηκαν παράλληλα τεστ και έγιναν συνεντεύξεις των παιδιών. Πρώτον, διαπιστώθηκε πως η κλίμακα με τις 16 ερωτήσεις (όπως και η νέα με τις 23) έχει καλή εσωτερική συνοχή και οι βαθμοί δεν ήταν σαφώς κατεστραμμένοι στα παιδιά. Δεύτερον, προστέθηκαν επτά ερωτήσεις, ώστε να λαμβάνονται υπόψη η κοινωνική απομόνωση και η ελλιπής ικανοποίηση στις σχέσεις, προκειμένου να αντιμετωπιστεί το μειονέκτημα της πρωτότυπης κλίμακας η οποία περιείχε δυσανάλογα πολλές ερωτήσεις για την υποκειμενική αντίληψη της μοναξιάς. Οι νέες ερωτήσεις είναι και οι μόνες στις οποίες η σχέση με τις ερωτήσεις για το συναίσθημα μοναξιάς αυτό καθαυτό και την ικανοποίηση από τις σχέσεις με τους συνομηλίκους δεν είναι ισχυρή. Το περιεχόμενο των επτά ερωτήσεων προήλθε από αναλύσεις των λόγων των παιδιών στην πιλοτική έρευνα, σε συνεντεύξεις για το πώς αντιλαμβάνονται τη μοναξιά. Ο μέσος όρος της ελληνικής προσαρμογής είναι 1,40 και η τυπική απόκλιση 0,30.

Τρόπος βαθμολόγησης

Η βαθμολόγηση πραγματοποιείται με την άθροιση των βαθμών όλων των απαντήσεων.

Εγκυρότητα

Ενδείξεις για ικανοποιητική εγκυρότητα εννοιολογικής κατασκευής παρέχουν τόσο η ανάλυση παραγόντων της ελληνικής προσαρμογής, που έδειξε την ύπαρξη ενός παράγοντα στον οποίο έχουν φορτισθεί όλες εκτός από μία οι ερωτήσεις, όπως συμβαίνει και με την πρωτότυπη κλίμακα, όσο και οι συσχετίσεις με άλλες μεταβλητές που είναι προς την αναμενόμενη κατεύθυνση.

Αξιοπιστία

Η αξιοπιστία εσωτερικής συνέπειας (δείκτης Cronbach’s α) της ελληνικής προσαρμογής είναι ίσος με 0,85 (0,80 για τη Δ΄ Δημοτικού και 0,87 για τη Στ΄ Δημοτικού· 0,87 για τη Δ΄ Δημοτικού και 0,85 για τη Στ΄ Δημοτικού· 0,85 για τα αγόρια και 0,85 για τα κορίτσια).

Κύριες βιβλιογραφικές πηγές

Asher, S. R., Hymel, S., & Renshaw, P. D. (1984). Loneliness in children. Child Development, 55, 1456-1464.
Asher, S. R., & Wheeler, V. A. (1985). Children’s loneliness: A comparison of rejected and neglected peer status. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 53, 500-505.
Cassidy, J., & Asher, S. R. (1992). Loneliness and peer relations in young children. Child Development, 63, 350-365.
Galanaki, E. P., & Kalantzi-Azizi, A. (1999). Loneliness and social dissatisfaction: Its relation with children’s self-efficacy for peer interaction. Child Study Journal, 29, 1-22.