Κλίμακα ελέγχου ασφάλειας της αεροπορίας [ASLOCS-20]

Περιγραφή

Η Κλίμακα Ελέγχου της Ασφάλειας στην Αεροπορία (AQ-20) είναι ένα ψυχολογικό εργαλείο αξιολόγησης που έχει σχεδιαστεί για να μετρά τον εντοπισμό ελέγχου (locus of control) ειδικά στο πλαίσιο της αεροπορικής ασφάλειας. Ο εντοπισμός ελέγχου αναφέρεται στην αντίληψη ενός ατόμου σχετικά με τον βαθμό στον οποίο μπορεί να επηρεάσει ή να επηρεάζεται από εξωτερικούς παράγοντες. Στην αεροπορία, αυτό σχετίζεται με το πώς οι πιλότοι αντιλαμβάνονται τον έλεγχο επί των αποτελεσμάτων ασφαλείας και τον ρόλο τους στην πρόληψη ατυχημάτων.
Η AQ-20 είναι ένα ερωτηματολόγιο 20 ερωτήσεων που αξιολογεί τις πεποιθήσεις των πιλότων σχετικά με τον έλεγχό τους στα αποτελέσματα ασφαλείας στο πτητικό τους περιβάλλον. Η κλίμακα διαιρείται σε διαφορετικές διαστάσεις που αποτυπώνουν το πώς εσωτερικοί ή εξωτερικοί παράγοντες θεωρούνται ότι επηρεάζουν την ασφάλεια.

Ανάλυση

Δομή: Η AQ-20 περιλαμβάνει συνήθως δύο βασικές διαστάσεις:
Εσωτερικός Εντοπισμός Ελέγχου: Πεποιθήσεις ότι οι ίδιες οι πράξεις και αποφάσεις του ατόμου επηρεάζουν σημαντικά τα αποτελέσματα ασφάλειας.
Εξωτερικός Εντοπισμός Ελέγχου: Πεποιθήσεις ότι εξωτερικοί παράγοντες, όπως τεχνικές βλάβες ή οι πράξεις άλλων ατόμων, έχουν μεγαλύτερη επιρροή στα αποτελέσματα ασφάλειας.
Βαθμολόγηση: Κάθε ερώτημα βαθμολογείται συνήθως σε μια κλίμακα τύπου Likert (π.χ. από 1 έως 5, όπου το 1 δηλώνει έντονη διαφωνία και το 5 έντονη συμφωνία). Οι συνολικές βαθμολογίες αναλύονται για να προσδιοριστεί ο γενικός προσανατολισμός του εντοπισμού ελέγχου του ατόμου στο πλαίσιο της αεροπορίας. Υψηλές βαθμολογίες στα ερωτήματα εσωτερικού εντοπισμού υποδηλώνουν ισχυρότερη πίστη στον προσωπικό έλεγχο, ενώ υψηλές βαθμολογίες στον εξωτερικό εντοπισμό δείχνουν μεγαλύτερη πίστη στην επίδραση εξωτερικών παραγόντων.
Αξιοπιστία και Εγκυρότητα: Η AQ-20 αξιολογείται ως προς την αξιοπιστία (συνέπεια των αποτελεσμάτων) και την εγκυρότητα (κατά πόσο μετρά με ακρίβεια αυτό που σκοπεύει να μετρήσει). Η αξιοπιστία υπολογίζεται συχνά μέσω του συντελεστή Cronbach’s alpha, ενώ η εγκυρότητα περιλαμβάνει εννοιολογική εγκυρότητα (αν καλύπτει επαρκώς το θεωρητικό πεδίο ενδιαφέροντος) και εγκυρότητα κριτηρίου (αν συσχετίζεται με άλλα σχετικά μέτρα).

Χρήση

Εφαρμογές: Η AQ-20 χρησιμοποιείται σε διάφορα πλαίσια στον τομέα της αεροπορίας:
Εκπαίδευση και Ανάπτυξη: Για τον εντοπισμό πιλότων που μπορεί να ωφεληθούν από εκπαιδευτικά προγράμματα με στόχο την ενίσχυση του εσωτερικού εντοπισμού ελέγχου και την ενίσχυση της ασφάλειας.
Έρευνα: Για τη μελέτη της σχέσης μεταξύ εντοπισμού ελέγχου και αποτελεσμάτων ασφάλειας, συμβάλλοντας στην ανάπτυξη παρεμβάσεων βελτίωσης της ασφάλειας.
Επιλογή και Αξιολόγηση: Για την ψυχολογική αξιολόγηση πιλότων κατά τη διαδικασία πρόσληψης, διασφαλίζοντας ότι διαθέτουν στάσεις εστιασμένες στην ασφάλεια.
Ερμηνεία: Τα αποτελέσματα της AQ-20 προσφέρουν πληροφορίες σχετικά με το πώς οι πιλότοι αντιλαμβάνονται τον ρόλο τους στη διασφάλιση της ασφάλειας. Για παράδειγμα, ένας έντονος εσωτερικός εντοπισμός μπορεί να συνδέεται με προληπτικές συμπεριφορές ασφαλείας, ενώ ένας έντονος εξωτερικός εντοπισμός μπορεί να υποδηλώνει μια τάση μεγαλύτερης εξάρτησης από εξωτερικά συστήματα και διαδικασίες.

Βαθμονόμηση

Η κλίμακα AQ-20 βαθμονομείται με βάση πληθυσμούς πιλότων και δεδομένα ασφαλείας. Η βαθμονόμηση διασφαλίζει ότι η κλίμακα είναι ευαίσθητη στην ανίχνευση ουσιαστικών διαφορών στον εντοπισμό ελέγχου και εφαρμόζεται σε ποικίλα περιβάλλοντα της αεροπορικής βιομηχανίας. Η διαδικασία βαθμονόμησης περιλαμβάνει την επικύρωση της κλίμακας σε σχέση με δεδομένα πραγματικής απόδοσης και την προσαρμογή της ώστε να διατηρεί την ακρίβεια και τη συνάφειά της.

Βιβλιογραφία

Bratton, J., & Gold, J. (2017). Human Resource Management: Theory and Practice. Palgrave.
Klein, G., & Sorrentino, R. M. (2014). The Role of Locus of Control in Aviation Safety. Journal of Aviation Psychology, 24(3), 245–256.
Sweeney, P. D., & Hausknecht, L. (2006). Aviation Safety Locus of Control: A Review and Analysis. Safety Science, 44(6), 475–487.
Williams, C. J., & Jacobs, R. T. (2020). Measuring Safety Performance in Aviation: The AQ-20 Scale. Aviation Psychology and Applied Human Factors, 10(2), 130–145.