Ερωτηματολόγιο Αλληλεπίδρασης Μελών Οικογένειας [FMIQ-30]
Περιγραφή Ερωτηματολογίου
Το Ερωτηματολόγιο Αλληλεπίδρασης Μελών Οικογένειας (ΕΑΜΟ) αποτελεί ένα εργαλείο αυτοαναφοράς που στοχεύει στην αποτύπωση των δυναμικών σχέσεων και της αλληλεπίδρασης μεταξύ των μελών μιας οικογένειας. Το ερωτηματολόγιο περιλαμβάνει 30 δηλώσεις που εξετάζουν βασικές διαστάσεις της οικογενειακής ζωής όπως η επικοινωνία, η συναισθηματική υποστήριξη, η διαχείριση συγκρούσεων, η συνοχή και τα όρια. Οι συμμετέχοντες καλούνται να αξιολογήσουν τον βαθμό συμφωνίας τους με καθεμία από τις δηλώσεις χρησιμοποιώντας μια πενταβάθμια κλίμακα τύπου Likert (1 = Διαφωνώ απόλυτα έως 5 = Συμφωνώ απόλυτα).
Ανάλυση και Χρήση Δεδομένων
Η ανάλυση των δεδομένων βασίζεται στη συγκέντρωση συνολικού σκορ, αλλά και στη μελέτη επιμέρους υποκλιμάκων που αναδεικνύονται μέσω παραγοντικής ανάλυσης. Οι υποκλίμακες περιλαμβάνουν την επικοινωνία, τη συναισθηματική υποστήριξη, τη διαχείριση συγκρούσεων, τη συνοχή και την ανεξαρτησία – όρια. Η στατιστική ανάλυση μπορεί να περιλαμβάνει τον υπολογισμό μέσου όρου, τυπικής απόκλισης και του δείκτη αξιοπιστίας Cronbach’s alpha, ενώ σε ερευνητικά πλαίσια μπορεί να χρησιμοποιηθεί και επαληθευτική παραγοντική ανάλυση για τη δομική εγκυρότητα του εργαλείου. Τα δεδομένα μπορούν να χρησιμοποιηθούν τόσο για ερευνητικούς σκοπούς όσο και για την αξιολόγηση της λειτουργίας μιας οικογένειας στο πλαίσιο παρεμβάσεων ή συμβουλευτικής.
Στόχος
Στόχος του ΕΑΜΟ είναι η αξιολόγηση της ποιότητας των σχέσεων και της αλληλεπίδρασης ανάμεσα στα μέλη μιας οικογένειας. Το εργαλείο επιτρέπει την αναγνώριση περιοχών ισχυρής ή προβληματικής λειτουργίας και συμβάλλει στην κατανόηση της εσωτερικής δυναμικής της οικογένειας. Απευθύνεται σε ερευνητές, επαγγελματίες ψυχικής υγείας, συμβούλους οικογένειας και εκπαιδευτικούς που επιθυμούν να κατανοήσουν σε βάθος τη λειτουργικότητα της οικογένειας και να σχεδιάσουν παρεμβάσεις ή προγράμματα υποστήριξης.
Βαθμονόμηση
Η βαθμολόγηση του ΕΑΜΟ βασίζεται στο άθροισμα των απαντήσεων σε κάθε ερώτηση, με υψηλότερη συνολική βαθμολογία να υποδηλώνει υψηλότερη λειτουργικότητα και ποιότητα στις οικογενειακές σχέσεις. Η ερμηνεία των σκορ προτείνεται ως εξής: από 111 έως 150 βαθμούς υποδηλώνεται πολύ υψηλή λειτουργικότητα, από 81 έως 110 ικανοποιητική λειτουργικότητα, από 51 έως 80 μέτρια λειτουργικότητα με ενδείξεις ανάγκης για παρέμβαση, ενώ από 30 έως 50 προτείνεται περαιτέρω κλινική αξιολόγηση λόγω πιθανής σοβαρής δυσλειτουργίας.
Βιβλιογραφία
Epstein, N. B., Baldwin, L. M., & Bishop, D. S. (1983). The McMaster family assessment device. Journal of Marital and Family Therapy, 9(2), 171–180. Olson, D. H. (2011). FACES IV and the Circumplex Model: Validation study. Journal of Marital and Family Therapy, 37(1), 64–80. Moos, R., & Moos, B. (2009). Family Environment Scale Manual (4th ed.). Mind Garden. Παπακώστας, Γ. (2016). Οικογένεια και Ψυχική Υγεία. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.