Ερωτηματολόγιο Συμπεριφοράς Τύπου Α [TAC-15]

Σύντομη Περιγραφή

Το Ερωτηματολόγιο Συμπεριφοράς Τύπου Α αποτελεί εργαλείο αξιολόγησης της συμπεριφορικής τάσης τύπου Α, όπως αυτή σχετίζεται με καρδιοαγγειακούς κινδύνους. Περιλαμβάνει 15 θέματα, κατανεμημένα σε τέσσερις υποκλίμακες: α) ανυπομονησία, ευερεθιστότητα και ταχύτητα, β) ενεργητικότητα και αποτελεσματικότητα, γ) ανταγωνισμός και φιλοδοξία, και δ) ένταση και δυσκολία χαλάρωσης. Το ερωτηματολόγιο έχει χρησιμοποιηθεί σε μεγάλες έρευνες στη Φινλανδία και έχει μεταφραστεί και προσαρμοστεί στα ελληνικά με τη συμβολή διπλάσιων ανεξάρτητων μεταφραστών και χρήση της μεθόδου αντίστροφης μετάφρασης.

Σκοπός

Ο σκοπός του ερωτηματολογίου είναι η μέτρηση των χαρακτηριστικών της συμπεριφοράς τύπου Α, ενός προφίλ που σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο για καρδιοαγγειακά νοσήματα. Μέσω της εντόπισης των συμπεριφορικών αυτών χαρακτηριστικών, είναι δυνατή η καλύτερη κατανόηση της ψυχοσωματικής σχέσης μεταξύ προσωπικότητας και υγείας.

Τρόπος Βαθμολόγησης

Η βαθμολόγηση γίνεται με πενταβάθμια κλίμακα Likert (1 = καθόλου έως 5 = πάρα πολύ). Οι 15 ερωτήσεις κατανέμονται στις τέσσερις υποκλίμακες ως εξής: η υποκλίμακα Α (ανυπομονησία, ευερεθιστότητα, ταχύτητα) περιλαμβάνει τα ερωτήματα 3, 5, 6, 9, 11, 14, η υποκλίμακα Β (ενεργητικότητα και αποτελεσματικότητα) τα 13, 2, 4, η υποκλίμακα Γ (ανταγωνισμός και φιλοδοξία) τα 15, 8, 12, 7, και η υποκλίμακα Δ (ένταση και δυσκολία χαλάρωσης) τα 14, 11, 5, 9. Οι υποκλίμακες αξιολογούνται ανεξάρτητα και παρέχουν προφίλ συμπεριφοράς ανά τομέα.

Εγκυρότητα

Το ερωτηματολόγιο έχει υποβληθεί σε διαδικασία εννοιολογικής και γλωσσικής προσαρμογής, σύμφωνα με επιστημονικά πρότυπα. Η εγκυρότητά του υποστηρίζεται από τη χρήση του σε διεθνείς έρευνες, και η δομή του αντιστοιχεί σε θεωρητικά καταγεγραμμένες πτυχές της συμπεριφοράς τύπου Α.

Αξιοπιστία

Ο δείκτης εσωτερικής συνέπειας Cronbach’s α για το ερωτηματολόγιο στο ελληνικό δείγμα κυμαίνεται από 0,57 έως 0,69. Οι τιμές αυτές θεωρούνται οριακά ικανοποιητικές, παρόμοιες με αυτές του αρχικού ερωτηματολογίου αλλά και της κλίμακας Framingham. Παρότι η αξιοπιστία δεν χαρακτηρίζεται υψηλή, το εργαλείο μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε ερευνητικά πλαίσια με σχετική προσοχή.

Ανάλυση και Χρήση Δεδομένων

Η ελληνική έρευνα πραγματοποιήθηκε σε δείγμα 375 ατόμων, εκ των οποίων 175 φοιτητές και 200 μη φοιτητές, με μέσο όρο ηλικίας 31,7 έτη. Τα δεδομένα συγκεντρώθηκαν από τις περιοχές της Καβάλας και της Κατερίνης. Η συμμετοχή των συμμετεχόντων ήταν εθελοντική και ανώνυμη. Τα αποτελέσματα μπορούν να αξιοποιηθούν για τη μελέτη της σχέσης μεταξύ τύπου Α συμπεριφοράς και ψυχοσωματικής υγείας, καθώς και για παρεμβάσεις με στόχο τη διαχείριση άγχους και στρες.

Βιβλιογραφία

Järvikoski, A., & Harkapaa, K. (1987). A brief type A scale and the occurrence of cardiovascular symptoms. Scandinavian Journal of Rehabilitation Medicine, 19, 115–120.