Περιγραφή Ερωτηματολογίου

Το Ερωτηματολόγιο Νομοφοβίας (Nomophobia Questionnaire – NMP-Q) αποτελεί ένα ψυχομετρικό εργαλείο που σχεδιάστηκε για να μετρήσει τον βαθμό εξάρτησης ενός ατόμου από το κινητό του τηλέφωνο και το άγχος που μπορεί να προκληθεί όταν δεν έχει πρόσβαση σε αυτό. Δημιουργήθηκε από τους Yildirim και Correia (2015) και περιλαμβάνει 20 προτάσεις, τις οποίες ο συμμετέχων καλείται να αξιολογήσει χρησιμοποιώντας επταβάθμια κλίμακα τύπου Likert, όπου 1 αντιστοιχεί σε «Διαφωνώ απόλυτα» και 7 σε «Συμφωνώ απόλυτα». Το εργαλείο καλύπτει τέσσερις βασικές διαστάσεις: αδυναμία επικοινωνίας, απώλεια συνδεσιμότητας, αδυναμία πρόσβασης σε πληροφορίες και απώλεια ευκολιών.

Στόχος

Στόχος του ερωτηματολογίου είναι η αξιολόγηση της νομοφοβίας, δηλαδή της φοβίας ή ανησυχίας που βιώνει ένα άτομο όταν δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει το κινητό του. Εξετάζει το ψυχολογικό αποτύπωμα που αφήνει η απουσία επικοινωνίας, πληροφόρησης ή τεχνολογικής διευκόλυνσης. Το εργαλείο χρησιμοποιείται ευρέως σε ερευνητικά και κλινικά περιβάλλοντα για τη μελέτη της σχέσης των ατόμων με την τεχνολογία, την κατανόηση των επιπέδων άγχους που σχετίζονται με τη μη χρήση του κινητού τηλεφώνου, καθώς και για τη σχεδίαση παρεμβάσεων σε άτομα με υψηλό επίπεδο εξάρτησης.

Βαθμονόμηση

Κάθε μία από τις 20 δηλώσεις του ερωτηματολογίου αξιολογείται με βαθμολογία από 1 έως 7. Η συνολική βαθμολογία κυμαίνεται από 20 έως 140, με υψηλότερες τιμές να υποδηλώνουν υψηλότερα επίπεδα νομοφοβίας. Οι τιμές από 20 έως 59 υποδεικνύουν ήπιο επίπεδο νομοφοβίας, από 60 έως 99 μέτριο επίπεδο και από 100 έως 140 έντονο επίπεδο νομοφοβίας.

Χρήση Δεδομένων

Τα δεδομένα που προκύπτουν από τη συμπλήρωση του ερωτηματολογίου μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την περιγραφή του επιπέδου νομοφοβίας ενός πληθυσμού, για τη συσχέτιση της νομοφοβίας με άλλες μεταβλητές όπως το άγχος, η κατάθλιψη ή η ποιότητα ύπνου, καθώς και για τη δημιουργία παρεμβάσεων. Μπορούν επίσης να αξιοποιηθούν σε συγκριτικές μελέτες, π.χ. μεταξύ ηλικιακών ομάδων ή φύλων.

Ανάλυση και Χρήση Δεδομένων

Η ανάλυση των αποτελεσμάτων μπορεί να γίνει είτε σε επίπεδο συνολικής βαθμολογίας είτε ανά επιμέρους υποκλίμακα, που αντιστοιχεί στις τέσσερις βασικές διαστάσεις της νομοφοβίας. Η στατιστική επεξεργασία μπορεί να πραγματοποιηθεί μέσω εργαλείων όπως το SPSS ή το Excel, με υπολογισμό μέσων όρων, τυπικών αποκλίσεων και δοκιμών συσχέτισης ή διαφορών. Η αξιολόγηση των αποτελεσμάτων επιτρέπει την αναγνώριση ομάδων υψηλού κινδύνου, την κατανόηση της επίδρασης της τεχνολογίας στην ψυχική υγεία και την υποστήριξη πολιτικών πρόληψης.

Βιβλιογραφία

Yildirim, C., & Correia, A. P. (2015). Exploring the dimensions of nomophobia: Development and validation of a self-reported questionnaire. Computers in Human Behavior, 49, 130–137. Bragazzi, N. L., & Del Puente, G. (2014). A proposal for including nomophobia in the new DSM-V. Psychology Research and Behavior Management, 7, 155–160. Gezgin, D. M. (2018). Understanding patterns for smartphone addiction: Age, sleep duration, social network use and fear of missing out. Psychiatry and Clinical Psychopharmacology, 28(4), 390–396.