Ερωτηματολόγιο Αντίληψης Χρόνου του Stanford [STPI-38]

Σύντομη Περιγραφή

Το Stanford Time Perspective Inventory (STPI) είναι ένα ψυχομετρικό εργαλείο που αναπτύχθηκε για να αξιολογεί τον τρόπο με τον οποίο τα άτομα αντιλαμβάνονται, οργανώνουν και δίνουν έμφαση στο παρελθόν, το παρόν και το μέλλον στη ζωή τους. Η αντίληψη του χρόνου θεωρείται βασικός παράγοντας στη λήψη αποφάσεων, τη ρύθμιση της συμπεριφοράς και τη γενική ψυχολογική ευημερία. Το ερωτηματολόγιο αποτελεί προσαρμογή και εξέλιξη του αρχικού Zimbardo Time Perspective Inventory (ZTPI), εστιάζοντας περισσότερο στη γνωστική και συναισθηματική επεξεργασία των χρονικών διαστάσεων.

Σκοπός

Σκοπός του STPI είναι η διερεύνηση της ατομικής χρονικής προοπτικής, δηλαδή της τάσης των ανθρώπων να εστιάζουν κυρίως στο παρελθόν, στο παρόν ή στο μέλλον. Μέσα από αυτήν την προσέγγιση, το εργαλείο αποσκοπεί στην κατανόηση του τρόπου με τον οποίο η χρονική προοπτική επηρεάζει συμπεριφορές, συναισθήματα, στόχους και στάσεις ζωής, συμβάλλοντας στη διαμόρφωση προσωπικών και κοινωνικών λειτουργιών.

Τρόπος Βαθμολόγησης

Το STPI περιλαμβάνει σειρά δηλώσεων που αντιστοιχούν σε πέντε βασικές χρονικές διαστάσεις: Θετική Παρελθοντική Προοπτική, Αρνητική Παρελθοντική Προοπτική, Παροντική Ηδονιστική, Παροντική Μοιρολατρική και Μελλοντική Προοπτική. Οι συμμετέχοντες καλούνται να αξιολογήσουν κάθε δήλωση σε πενταβάθμια ή επταβάθμια κλίμακα Likert (π.χ. από 1 = Καθόλου αληθές έως 5 ή 7 = Απόλυτα αληθές). Οι επιμέρους βαθμολογίες υπολογίζονται για κάθε υποκλίμακα ξεχωριστά, με βάση τον μέσο όρο ή το άθροισμα των σχετικών δηλώσεων.

Εγκυρότητα

Το STPI παρουσιάζει υψηλή εννοιολογική και κατασκευαστική εγκυρότητα. Έχουν τεκμηριωθεί θετικές συσχετίσεις με μεταβλητές όπως η αυτορρύθμιση, η καθυστέρηση ικανοποίησης, η ψυχολογική ανθεκτικότητα και η σχολική ή επαγγελματική επιτυχία. Το εργαλείο έχει ελεγχθεί σε διαπολιτισμικά πλαίσια, επιβεβαιώνοντας τη σταθερότητα των παραγόντων του και τη διακριτή του σχέση με δείκτες ψυχικής υγείας.

Αξιοπιστία

Η αξιοπιστία του STPI είναι υψηλή, με τους δείκτες εσωτερικής συνέπειας (Cronbach’s alpha) για κάθε υποκλίμακα να κυμαίνονται συνήθως από 0.70 έως 0.85. Η δομική αξιοπιστία έχει επιβεβαιωθεί μέσω αναλύσεων παραγόντων, ενώ η επαναληψιμότητα των αποτελεσμάτων (test-retest reliability) είναι ικανοποιητική για τη μέτρηση διαχρονικών ατομικών διαφορών.

Ανάλυση και Χρήση Δεδομένων

Η ανάλυση περιλαμβάνει τον υπολογισμό μέσων όρων για κάθε μία από τις πέντε χρονικές διαστάσεις, ενώ είναι δυνατόν να διερευνηθούν προφίλ χρονικής προοπτικής ανάλογα με τη σχετική υπεροχή ή ισορροπία μεταξύ τους. Τα δεδομένα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για συγκριτικές αναλύσεις, εξερεύνηση ψυχολογικών και συμπεριφορικών συσχετίσεων, ή για τον εντοπισμό «ιδανικών» ή «δυσπροσαρμοστικών» χρονικών προτύπων. Το εργαλείο χρησιμοποιείται ευρέως στην ερευνητική ψυχολογία, την εκπαίδευση, την ψυχοθεραπεία και την οργανωτική συμπεριφορά.

Βιβλιογραφία

Zimbardo, P. G., & Boyd, J. N. (1999). Putting time in perspective: A valid, reliable individual-differences metric. Journal of Personality and Social Psychology, 77(6), 1271–1288.
Boyd, J. N., & Zimbardo, P. G. (2005). Time perspective, health, and risk-taking. In A. Strathman & J. Joireman (Eds.), Understanding behavior in the context of time: Theory, research, and application (pp. 85–107). Mahwah, NJ: Erlbaum.
Keough, K. A., Zimbardo, P. G., & Boyd, J. N. (1999). Who’s smoking, drinking, and using drugs? Time perspective as a predictor of substance use. Basic and Applied Social Psychology, 21(2), 149–164.