Κλίμακα Αξιολόγησης Ποιότητας Στενής Φιλίας για Παιδιά [FQS-36]

Σκοπός

Η κλίμακα σχεδιάστηκε για να διερευνήσει τις αντιλήψεις παιδιών προεφηβικής και εφηβικής ηλικίας για τις φιλίες τους.

Σύντομη περιγραφή

Η FQS είναι μια αυτοσυμπληρούμενη κλίμακα που αποτελείται από 36 προτάσεις. Βασίζεται σε πέντε ποιοτικές διαστάσεις της φιλίας –τη συντροφικότητα, την αρωγή, τη σύγκρουση, την ασφάλεια και την οικειότητα– που αντιπροσωπεύουν τις θετικές εξωτερικές αλλά και εσωτερικές πτυχές μιας φιλικής σχέσης. Οι υποκλίμακες της FQS είναι οι εξής: (α) συντροφικότητα, η οποία εξετάζει το βαθμό στον οποίο οι φίλοι έχουν κοινές δραστηριότητες και περνούν ελεύθερο χρόνο μαζί, (β) σύγκρουση, που αναφέρεται στο βαθμό διαφωνιών, καβγάδων, εκνευρισμού ή επιθετικής συμπεριφοράς προς τον φίλο, (γ) αρωγή, η οποία αναφέρεται στο βαθμό υποστήριξης και βοήθειας προς τον φίλο είτε σε πρακτικό είτε σε συναισθηματικό επίπεδο, (δ) ασφάλεια, που μετρά το πόσο ασφαλές και ήρεμο αισθάνεται το παιδί με τον φίλο του και (ε) οικειότητα, η οποία δείχνει το βαθμό άνεσης και προσωπικού ανοίγματος. Η κλίμακα μπορεί να χορηγείται σε παιδιά ατομικά ή ομαδικά, και ακόμα και σε μικρότερες ηλικίες, με προφορική καθοδήγηση ή βοήθεια στην κατανόηση των ερωτήσεων, αν χρειάζεται.

Δείγμα

Η παρούσα προσαρμογή βασίστηκε σε δείγμα 260 παιδιών (132 αγοριών και 128 κοριτσιών) ηλικίας 9 έως 12 ετών που φοιτούσαν σε δημόσια σχολεία της Θεσσαλονίκης.

Τρόπος βαθμολόγησης

Τα παιδιά αξιολογούν την κάθε πρόταση αναφορικά με τον καλύτερό τους φίλο, χρησιμοποιώντας πεντάβαθμη κλίμακα τύπου Likert (0 = δεν ισχύει καθόλου, 4 = ισχύει πάρα πολύ). Κάθε υποκλίμακα έχει τη δική της επιμέρους βαθμολογία, η οποία προκύπτει από το άθροισμα των απαντήσεων. Οι υψηλότερες τιμές υποδηλώνουν θετικότερη αντίληψη για την ποιότητα της φιλίας, με εξαίρεση τις υποκλίμακες σύγκρουσης και διεκδίκησης, όπου οι υψηλότερες τιμές δείχνουν περισσότερο αρνητικά στοιχεία.

Εγκυρότητα

Η ελληνική εκδοχή της κλίμακας παρουσιάζει επαρκή εννοιολογική εγκυρότητα, όπως αποδεικνύεται από την ανάλυση παραγόντων και τις ισχυρές θετικές συσχετίσεις μεταξύ των υποκλιμάκων. Η FQS επίσης παρουσιάζει υψηλές θετικές συσχετίσεις με άλλα εργαλεία που μετρούν την ποιότητα των φιλικών σχέσεων, όπως το εργαλείο των Parker & Asher (1993).

Αξιοπιστία

Η FQS παρουσιάζει υψηλούς δείκτες εσωτερικής αξιοπιστίας, ιδίως σε αμοιβαίες και μακροχρόνιες φιλίες. Οι δείκτες Cronbach’s α για τις υποκλίμακες στο ελληνικό δείγμα ήταν: συντροφικότητα 0,72, σύγκρουση 0,77, αρωγή 0,78, ασφάλεια 0,63 και οικειότητα 0,71. Οι τιμές αυτές είναι συνεπείς με τις αρχικές μελέτες των δημιουργών. Οι ερωτήσεις κάθε υποκλίμακας είχαν υψηλή εσωτερική συσχέτιση με την αντίστοιχη διάσταση.

Κύρια βιβλιογραφική πηγή

Bukowski, W. M., Hoza, B., & Boivin, M. (1994). Measuring Friendship Quality during Pre and Early Adolescence: The Development and Psychometric Properties of the Friendship Qualities Scale. Journal of Social and Personal Relationships, 11, 471–484.